Pytanie badawcze

Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących skuteczności szczepionki przeciwko Streptococcus pneumoniae (typ bakterii zwany potocznie pneumokokiem) w zapobieganiu ostrym infekcjom ucha środkowego u dzieci.

Wprowadzenie

Przed wprowadzeniem skoniugowanych szczepionek przeciw Streptococcus pneumoniae (PCV) na skalę krajową, pneumokoki były najczęstszą przyczyną ostrych zakażeń ucha środkowego u dzieci. Szczepienia przeciwko tej bakterii przy zastosowaniu PCV mogą prowadzić do zmniejszenia liczby ostrych zakażeń ucha środkowego u dzieci. Jednak stałe monitorowanie wpływu szczepionek PCV w zakresie zakażeń usznych jest uzasadnione, ponieważ ostatnie badania wskazują na częstsze występowanie zapalenia ucha środkowego wywołanego przez inne typy pneumokoków, które nie występują w dostępnych szczepionkach lub przez inne bakterie.

Charakterystyka badań

Uwzględnione dane są aktualne do 11 czerwca 2020 roku. Uwzględniliśmy 11 badań (obejmujących łącznie 60 733 dzieci), w których porównywano szczepionki PCV ze szczepieniami kontrolnymi (w 3 badaniach podawano skoniugowaną szczepionkę przeciwko meningokokom typu C, a w 8 – przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A lub B). Szczepionki PCV, które zastosowano w badaniach zawierały od 7 do 11 różnych typów pneumokoków. W żadnym z badań nie wykorzystano nowszych PCV, które zawierają 13 różnych typów tej bakterii. Większość badań była finansowana przez firmy farmaceutyczne. Ogólnie ryzyko błędu systematycznego było małe. W 7 badaniach dzieci otrzymały PCV we wczesnym okresie niemowlęcym (59 415 dzieci), natomiast 4 badania obejmowały 1318 dzieci w wieku jednego roku lub starsze, które były zdrowe lub przebyły wcześniej zakażenie układu oddechowego.

Najważniejsze wyniki

Zastosowanie licencjonowanej szczepionki zawierającej 7 różnych typów pneumokoków (CRM197‐PCV7) we wczesnym okresie niemowlęcym spowodowało zwiększenie ryzyka ostrego zakażenia ucha środkowego u niemowląt z grupy wysokiego ryzyka o 5%, a zmniejszenie ryzyka o 6% u niemowląt w grupie niskiego ryzyka. Podczas stosowania licencjonowanej szczepionki zawierającej 10 typów pneumokoków wraz z nośnikiem białkowym z innej bakterii zwanej Haemophilus influenzae (PHiD-CV10), ryzyko występowania ostrych zakażeń ucha środkowego zmniejszyło się o 6% do 15%, jednak żadne z tych oszacowań nie było istotne statystycznie.

Stosowanie PCV7 po wczesnym okresie niemowlęcym (u dzieci w wieku jednego roku lub starszych) oraz u starszych dzieci z przebytymi wcześniej chorobami układu oddechowego lub częstymi ostrymi zakażeniami ucha środkowego nie wiązało się ze zmniejszeniem liczby ostrych zakażeń ucha środkowego.

Łagodne reakcje miejscowe (zaczerwienienie, obrzęk), gorączka oraz ból lub nadwrażliwość miejscowa były powszechne i występowały częściej u dzieci, które otrzymały PCV niż u dzieci, którym podawano inne szczepienia. Bardziej nasilone reakcje miejscowe (zaczerwienienie i obrzęk >2,5 cm) oraz gorączka (>39°C) występowały znacznie rzadziej i ich częstość nie różniła się w porównywanych grupach. Poważne zdarzenia niepożądane powiązane ze szczepieniem występowały rzadko, a ich częstość nie różniła się istotnie w porównywanych grupach.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych dotyczących CRM197-PCV7 oceniliśmy jako umiarkowaną (wyniki kolejnych badań mogą mieć istotny wpływ na naszą pewność oszacowania danych i możliwe jest, że zmienią wyniki). Jakość danych naukowych dotyczących PHiD-CV10 oceniliśmy jako niską (wyniki kolejnych badań mogą mieć istotny wpływ na naszą pewność oszacowania danych i bardzo możliwe, że zmienią wyniki). Jakość danych naukowych dotyczących PCV7 oceniliśmy jako umiarkowaną (wyniki kolejnych badań mogą mieć istotny wpływ na naszą pewność oszacowania danych i możliwe jest, że zmienią wyniki).