Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Celem tego przeglądu było znalezienie aktualnych dowodów na to, jaka jest skuteczność stymulacji nerwu błędnego w zmniejszeniu częstości napadów padaczkowych oraz jakie działania niepożądane są związane z tym leczeniem.

Czym jest padaczka i jak się ją leczy?
Padaczka jest chorobą, w której dochodzi do niespodziewanych wyładowań elektrycznych w mózgu, co powoduje napady drgawkowe. Większość napadów można kontrolować za pomocą pojedynczych leków przeciwpadaczkowych, jednak czasami napady nie reagują na leki. Niektóre osoby, potrzebują więcej niż jednego leku przeciwpadaczkowego, aby móc kontrolować swoje napady, szczególnie gdy mają one źródło w jednej części mózgu (padaczka ogniskowa), zamiast w całym jego obszarze (padaczka uogólniona).

Nerw błędny biegnie w dół przez szyję, z mózgu do jelita grubego i kontroluje organy wewnętrzne, takie jak serce czy narządy układu pokarmowego. Stymulator nerwu błędnego (VNS) jest urządzeniem, którego używa się w leczeniu dodatkowym padaczki, jeśli nie odpowiada ona dobrze na leki i dotyczy tylko jednej część mózgu. Urządzenie jest podpięte pod nerw błędny i wysyła do niego łagodne impulsy elektryczne. Jest to szczególnie ważne w leczeniu osób, u których padaczka nie odpowiada dobrze na leki, które nie kwalifikują się do zabiegu operacyjnego, oraz u których po operacji nie zmniejszyła się częstość napadów.

Co zrobiliśmy?
Nie znaleźliśmy żadnych nowych badań do aktualizacji tego przeglądu. Włączyliśmy 5 wieloośrodkowych badań z randomizacją (RCT) z poprzedniej aktualizacji, obejmujących łącznie 439 uczestników i porównaliśmy różne rodzaje terapii VNS. W 3 z nich porównywano stymulację wysokopoziomową i niskopoziomową u pacjentów w wieku 12–60 lat. W 1 badaniu porównywano stymulację wysokopoziomową i niskopoziomową u dzieci. W 1 badaniu oceniano trzy różne częstotliwości stymulacji.

Co znaleźliśmy?
W ramach tej aktualizacji nie znaleźliśmy żadnych nowych badań, w związku z czym wnioski pozostają niezmienione.

VNS wydaje się być skuteczną metodą leczenia u chorych z trudną do opanowania padaczką ogniskową. Stymulacja wysokopoziomowa może zmniejszać liczbę napadów w porównaniu ze stymulacją niskopoziomową.

Częste działania niepożądane obejmowały: zmianę głosu i chrypkę, ból, duszności, kaszel, złe samopoczucie, uczucie mrowienia, ból głowy oraz zakażenie w obrębie miejsca zabiegowego. Duszności, zmiana głosu i chrypka występowały częściej u osób poddawanych stymulacji wysokopoziomowej, w porównaniu z niskopoziomową.

Jakie są ograniczenia tych danych naukowych?

Dowody na skuteczność i działania niepożądane VNS były ograniczone i nieprecyzyjne. Do przeglądu włączono niewielką liczbę badań i uczestników, a szczegółów dotyczących zaprojektowania i prowadzenia badań czasami brakowało. Jakość danych naukowych została oceniona jako umiarkowana lub niska. Dlatego prawdopodobnie kolejne badania naukowe mogą mieć znaczny wpływ na pewność wyników, a nawet mogą je zmienić.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane są aktualne do 3 marca 2022 r.