Czego dotyczy problem?

Położenie miednicowe dziecka (gdy znajduje się ono dolnymi partiami ciała do dołu) występuje stosunkowo często w II. trymestrze ciąży. Większość niemowląt przed porodem obraca się główką do dołu, jednak nie zawsze tak się dzieje. Dziecko rodzące się najpierw pośladkami lub stopami może mieć większe trudności z przyjściem na świat. Skutkiem tego mogą być problemy u matki oraz dziecka, a poród wówczas częściej odbywa się przez cesarskie cięcie.

Terapia moksą to jedna z metod medycyny chińskiej, która może być pomocna w obróceniu dziecka. Polega na spalaniu zioła (Artemesia spp.) blisko skóry w punkcie akupunkturowym na małym palcu u stopy, aby wywołać uczucie rozgrzania i stymulację macicy. Zabieg ten może wykonać matka, członek rodziny lub przyjaciel po przeszkoleniu w zakresie bezpiecznego stosowania moksy.

Dlaczego jest to ważne?

Poród drogą pochwową, gdy dziecko znajduje się w pozycji miednicowej, możliwy jest w obecności doświadczonych lekarzy i położnych oraz w dobrze wyposażonych szpitalach; nieplanowane porody drogą pochwową w przypadku miednicowego położenia dziecka mogą także zdarzyć się poza placówkami opieki zdrowotnej. Nie wszystkie szpitale jednak mogą zaoferować poród drogą pochwową kobietom z dzieckiem w pozycji miednicowej i wówczas planowany może być poród przez cesarskie cięcie. Często matki oraz sami lekarze chcą uniknąć cesarskiego cięcia, ponieważ może wiązać się z ryzykiem dla bieżącej, a także przyszłych ciąż. Chcieliśmy dowiedzieć się, czy zastosowanie moksy samodzielnie w domu – przez kobietę, jej rodzinę lub przyjaciół – może pomóc dziecku obrócić się przed porodem do pozycji główką do dołu.

Jakie dane naukowe znaleźliśmy?

Poszukiwaliśmy danych naukowych do 3 listopada 2021 r. w badaniach, w których stosowanie moksy w połączeniu ze standardową opieką (samą lub w połączeniu z innymi metodami leczenia, takimi jak akupunktura lub zmiany pozycji ciała) porównywano z samą standardową opieką, pozorowaną terapią moksą (w punkcie nieistotnym dla pozycji miednicowej; stosowana w celu zaślepienia uczestników przy podziale na grupy), zmianami pozycji ciała lub z innymi metodami leczenia. Oceniliśmy 13 badań obejmujących łącznie 2181 kobiet i ich dzieci. Zidentyfikowaliśmy 7 nowych badań klinicznych. Dla większości wyników pewność danych naukowych oceniliśmy jako niską do umiarkowanej.

Stosowanie moksy w połączeniu ze standardową opieką prawdopodobnie zmniejsza liczbę porodów, podczas których dzieci ułożone są w pozycji miednicowej w porównaniu ze stosowaniem samej standardowej opieki lub pozorowanej terapii moksą w połączeniu ze standardową opieką. Istnieje bardzo niewiele danych na temat wpływu połączenia moksy wraz ze standardową opieką na potrzebę przeprowadzenia obrotu zewnętrznego dziecka do położenia główkowego (gdy lekarz próbuje obrócić dziecko). Stosowanie moksy wraz ze standardową opieką prawdopodobnie nie zmniejsza liczby dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie (w porównaniu z samą opieką standardową lub akupunkturą pozorowaną stosowną łącznie z opieką standardową). Nie mamy pewności, czy moksa w połączeniu ze standardową opieką może zmniejszyć ryzyko przedwczesnego pęknięcia błon płodowych. Moksa w połączeniu ze standardową opieką prawdopodobnie zmniejsza użycie oksytocyny, hormonu stosowanego w celu rozpoczęcia lub nasilenia skurczów podczas porodu. Istnieje bardzo niewiele danych na temat wpływu działania moksy wraz z opieką standardową na kwasowość krwi pępowinowej; nie mamy pewności co do prezentowanych wyników – różniły się między sobą i były nieprecyzyjne. Nie mamy pewności, czy moksa wraz z opieką standardową zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, ponieważ tylko w jednym badaniu zostały one zgłoszone, jednak wszystkie zgłoszone działania niepożądane wystąpiły w grupie leczonej (27/65 vs 0/57).

Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były zwiększone ruchy płodu, skurcze macicy, nudności, bóle głowy i oparzenia spowodowane trzymaniem moksy zbyt blisko skóry.

Co to oznacza?

Rozpoczęcie leczenia moksą przed 37 tygodniem ciąży prawdopodobnie zmniejsza prawdopodobieństwo ustawienia dziecka główką do góry przy porodzie, ale nie zmniejsza liczby urodzeń przez cesarskie cięcie. Potrzebujemy więcej danych naukowych, aby określić ryzyko wystąpienia skutków niepożądanych stosowania moksy.