Niewydolność serca (NS) jest terminem używanym do opisania stanu, który rozwija się, gdy serce nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego rzutu serca lub może to zrobić tylko kosztem przepełnienia komór serca. Chorzy z NS często doświadczają nawracającego i ustępującego przebiegu choroby, z okresami stabilizacji i epizodami dekompensacji (nieradzenie sobie z uszkodzeniem serca), co prowadzi do nasilenia objawów, i w konsekwencji do konieczności hospitalizacji.
Metody leczenia NS obejmują stosowanie różnorodnych leków, a nawet przeszczep serca, przy czym każda z tych metod ma swoje ograniczenia. W niektórych badaniach zasugerowano, że koenzym Q10 (lub ubichinon) może być opcją leczenia u tych chorych. Koenzym Q10 to suplement diety dostępny bez recepty. Jest to rozpuszczalna w tłuszczach cząsteczka, która bierze udział w produkcji energii w komórkach ciała. Może mieć również właściwości antyoksydacyjne.
Małe stężenie koenzymu Q10 może wiązać się z ciężkością NS. Koenzym Q10 występuje we wszystkich tkankach i narządach organizmu, przy czym największe jego stężenie obserwujemy w sercu. Pojawiają się dane, które sugerują, że szkodliwe działanie reaktywnych form tlenu (niestabilne cząsteczki zawierające tlen i łatwo wchodzące w reakcje z innymi cząsteczkami) jest większe u chorych z NS. Ze względu na swoje działanie antyoksydacyjne, koenzym Q10 może pomóc w zmniejszeniu tych toksycznych efektów, które uszkadzają składniki komórek serca i zakłócają sygnalizację komórkową. Koenzym Q10 odgrywa ważną rolę w przewodzeniu sygnałów w mięśniu sercowym i wytwarzaniu energii. Stężenie koenzymu Q10 jest odwrotnie proporcjonalne do ciężkości NS. Suplementacja koenzymu Q10 może poprawić stan NS. Czasem stosuje się koenzym Q10, ponieważ uważa się, że ma on akceptowalny profil bezpieczeństwa, bez znaczących skutków ubocznych.
Przeprowadziliśmy ten przegląd, aby ocenić dostępne dowody dotyczące wpływu stosowania koenzymu Q10 u chorych z NS. Włączyliśmy 11 badań z randomizacją, w których wzięło udział 1573 uczestników. Były one stosunkowo niewielkie, a uczestników obserwowano przez stosunkowo krótki czas. Z analiz wynika, że przyjmowanie koenzymu Q10 prawdopodobnie zmniejsza ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny oraz ryzyko hospitalizacji z powodu NS. Może to powodować zwiększenie lub niewielką albo żadną różnicę pod względem ryzyka wystąpienia zawału serca, udaru mózgu lub zdarzeń niepożądanych. Wpływ koenzymu Q10 na czynność serca i ustępowanie objawów jest niepewny.
Dane naukowe, aktualne do października 2020 r., są co najwyżej umiarkowanej jakości ze względu na duże ryzyko błędu systematycznego w niektórych z włączonych badań oraz brak precyzyjnych i spójnych wyników. Obecnie nie ma przekonujących dowodów na poparcie lub odrzucenie stosowania koenzymu Q10 u chorych z NS.
Tłumaczenie: Piotr Rolirad Redakcja: Karolina Moćko