Na czym polega problem?
Nie jest jasne, czy suplementacja witaminy D podczas ciąży, samej lub w połączeniu z wapniem lub innymi witaminami i minerałami, przynosi korzyści, czy szkodzi matce lub potomstwu.
Dlaczego jest to istotne?
Witamina D jest niezbędna dla zdrowia człowieka, szczególnie dla kości, kurczenia się mięśni, przewodnictwa nerwowego i ogólnego funkcjonowania komórek. Małe stężenie witaminy D we krwi u kobiet w ciąży jest związane z powikłaniami ciążowymi. Uważa się, że dostarczanie dodatkowej witaminy D poprzez suplementację w czasie ciąży może być potrzebne do ochrony przed powikłaniami ciążowymi.
Co oceniano w ramach tego przeglądu?
Przegląd ten stanowi aktualizację przeglądu opublikowanego w 2012 roku, aktualizowanego następnie w roku 2016. W tym przeglądzie oceniano efekty suplementacji witaminy D, samej lub w połączeniu z innymi mikroskładnikami odżywczymi u kobiet w ciąży, w porównaniu z placebo lub niestosowaniem interwencji, niezależnie od dawki, czasu trwania, czasu rozpoczęcia lub rodzaju suplementacji (doustna lub iniekcyjna).
Jakie dane naukowe odnaleźliśmy?
W ramach poszukiwania danych naukowych (lipiec 2018 r.) odnaleziono 30 badań (z udziałem 7033 kobiet) i uwzględniono je w tej aktualizacji przeglądu.
Dane z 22 badań z udziałem 3725 ciężarnych kobiet sugerują, że suplementacja samej witaminy D prawdopodobnie zmniejsza ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego, cukrzycy ciążowej oraz ryzyko urodzenia dziecka z małą masą urodzeniową, w porównaniu z placebo lub niestosowaniem interwencji, i może mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko przedwczesnego porodu. Suplementacja może zmniejszać ryzyko wystąpienia u matki zdarzeń niepożądanych, takich jak ciężki krwotok poporodowy; chociaż należy zauważyć, że wynik ten był nieoczekiwany i opierał się na danych pochodzących z jednego badania.
Dane z dziewięciu badań z udziałem 1916 kobiet w ciąży sugerują, że suplementacja witaminy D i wapnia prawdopodobnie zmniejsza ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego, ale może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu. Ta niewielka potencjalna szkoda wymaga rozważenia w przypadku kobiet otrzymujących suplementację wapnia w ramach opieki przedporodowej.
Dane z jednego badania z udziałem 1300 ciężarnych kobiet sugerują, że suplementacja witaminy D wraz z innymi składnikami odżywczymi może mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko wystąpienia większości ocenianych punktów końcowych.
W większości badań brakowało danych dotyczących zdarzeń niepożądanych występujących u matki.
Co to oznacza?
Suplementacja u kobiet w ciąży samej witaminy D prawdopodobnie zmniejsza ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego, cukrzycy ciążowej, małej masy urodzeniowej dziecka oraz ryzyka wystąpienia ciężkiego krwotoku poporodowego. Suplementacja może mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko przedwczesnego porodu, tj. przed 37 tygodniem ciąży. Suplementacja u kobiet w ciąży witaminy D w połączeniu z wapniem prawdopodobnie zmniejsza ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego, ale może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu, tj. przed 37 tygodniem ciąży (wyniki te wymagają dalszych badań). Suplementacja u kobiet w ciąży witaminy D w połączeniu z innymi składnikami odżywczymi może mieć niewielki wpływ lub nie mieć żadnego wpływu na ryzyko przedwczesnego porodu lub małą masę urodzeniową dziecka (poniżej 2500 g), a wpływ suplementacji na występowanie cukrzycy ciążowej i zdarzeń niepożądanych u matki jest niejasny. Dodatkowe rygorystyczne, wysokiej jakości i większe badania z randomizacją są niezbędne do oceny efektów suplementacji witaminy D u kobiet w ciąży, szczególnie w odniesieniu do ryzyka występowania zdarzeń niepożądanych u matki.
Tłumaczenie: Magdalena Konieczna Redakcja: Karolina Moćko