Jaki jest cel tego przeglądu?

Celem tego przeglądu była ocena działania kwasu hialuronowego w gojeniu się ran przewlekłych. Kwas hialuronowy jest naturalnie występującą cząsteczką obecną w ludzkich komórkach. Rany przewlekłe to rany, które długo się goją. Obejmują one odleżyny, owrzodzenia stóp i nóg.

Najważniejsze informacje

Nie możemy mieć pewności, czy stosowanie miejscowo opatrunków i środków zawierających kwas hialuronowy jest bardziej skuteczne w leczeniu odleżyn lub owrzodzeń stóp u chorych na cukrzycę niż miejscowe stosowanie innych opatrunków i środków. W przypadku stosowania u pacjentów z owrzodzeniami kończyn dolnych i w porównaniu z nieaktywną substancją zawartą w opatrunku mającym służyć jako środek dostarczający kwas hialuronowy (neutralny nośnik), kwas hialuronowy prawdopodobnie zwiększa prawdopodobieństwo całkowitego wygojenia owrzodzeń i może nieznacznie zmniejszać natężenie bólu oraz zwiększać zmianę w wielkości owrzodzenia. Nie było wystarczających informacji, aby mieć pewność, jak opatrunki i środki miejscowe zawierające kwas hialuronowy wypadają w porównaniu z innymi opatrunkami i środkami miejscowymi pod względem ryzyka wystąpienia możliwych skutków ubocznych.

Co oceniano w niniejszym przeglądzie?

Rany przewlekłe to trudno gojące się rany, które powstają z różnych powodów, w tym w odpowiedzi na chorobę podstawową. Leczenie obejmuje stosowanie różnych rodzajów opatrunków na rany lub środków miejscowych w różnych celach, w tym: utrzymanie wilgotnego środowiska gojenia; redukcja bakterii obecnych w ranie; i zapobieganie zakażeniu.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy literaturę medyczną pod kątem badań, w których oceniano działanie opatrunków z kwasem hialuronowym w porównaniu z innymi opatrunkami. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy nasze zaufanie co do wiarygodności wyników, opierając się na czynnikach takich jak metodologia badań i liczba uczestników. Uwzględniliśmy tylko badania z randomizacją (RCT), tj. rodzaj badań, w których uczestnicy są losowo przydzielani do różnych grup leczenia, ponieważ dostarczają one najbardziej wiarygodnych danych naukowych.

Jakie są najważniejsze wnioski tego przeglądu?

Znaleźliśmy 12 badań z udziałem 1108 osób. Płeć podano dla 1022 uczestników (57,24% kobiet). Wiek wynosił średnio 69,6 roku. Opatrunki zawierające różne stężenia kwasu hialuronowego lub zawierające kwas hialuronowy w połączeniu z innym leczeniem porównano z innymi rodzajami opatrunków.

Nie ma pewności, czy opatrunki z kwasem hialuronowym są lepsze czy gorsze w gojeniu odleżyn lub owrzodzeń stóp u chorych na cukrzycę. Nie jest również pewne, czy istnieje jakakolwiek różnica między stosowaniem opatrunków z kwasem hialuronowym i innych opatrunków w zakresie częstości występowania działań niepożądanych i natężenia bólu u chorych z tego typu ranami. Wynika to z niedoboru danych możliwych do analizy lub z ograniczeń badania, takich jak mała liczebność próby i problemy metodologiczne.

W przypadku owrzodzeń nóg kwas hialuronowy prawdopodobnie zwiększa prawdopodobieństwo całkowitego wygojenia się owrzodzeń w porównaniu z neutralnym nośnikiem (4 badania, 526 uczestników), a także może nieznacznie zmniejszać natężenie bólu (3 badania, 337 uczestników) i nieznacznie zwiększać zmianę wielkości owrzodzenia (2 badania, 190 uczestników). Nie ma pewności, czy kwas hialuronowy jest lepszy lub gorszy w gojeniu owrzodzeń nóg w porównaniu z hydrokoloidem (środkiem, który tworzy żel pod wpływem płynów z rany), gazą parafinową lub dekstranomerem (rodzajem opatrunku, który wspomaga gojenie się ran).

W żadnym badaniu klinicznym nie odnotowano jakości życia związanej ze zdrowiem, ani nawrotów rany.

Co ograniczyło nasze zaufanie do danych naukowych?

Większość badań była niewielka (mniej niż 100 uczestników), a w większości z nich (9 spośród 12) wykorzystywano metody, które mogły wprowadzić błędy do ich wyników. Czas trwania obserwacji był krótki (w 9 spośród 12 badań obserwowano uczestników przez 60 dni lub krócej), a badania nie zostały zaprojektowane tak, aby ocenić czas do całkowitego wyleczenia (tylko 1 badanie obserwowało uczestników do całkowitego wyleczenia).

Jak aktualny jest przegląd?

Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do lutego 2022 roku.