Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania farmakologicznych i niefarmakologicznych metod redukcji masy ciała u otyłych kobiet z obniżoną płodnością, w porównaniu z placebo lub niestosowaniem leczenia.
Wprowadzenie
Aby zapobiegać niekorzystnym skutkom otyłości, w pierwszej linii leczenia zaleca się zmniejszenie masy ciała u kobiet z otyłością, które starają się zajść w ciążę. Skuteczność interwencji farmakologicznych i niefarmakologicznych u otyłych kobiet zmagających się z obniżoną płodnością pozostaje niejasna.
Charakterystyka badań
Odnaleźliśmy 10 badań z randomizacją (RCT), w których porównywano metody farmakologiczne i niefarmakologiczne u 1490 otyłych kobiet z obniżoną płodnością.
Najważniejsze wyniki
Niedostateczna ilość danych stanowi główny problem w interpretacji niniejszych wyników badań. Do analizy włączono zaledwie 10 badań. W 3 badaniach porównywano interwencję niefarmakologiczną z niestosowaniem leczenia albo z placebo. Nie mamy pewności, czy stosowanie diety w porównaniu z niestosowaniem żadnej interwencji, wpływa na prawdopodobieństwo urodzenia żywego dziecka, odsetek trwających ciąż, ciąż klinicznych lub ryzyko zdarzeń niepożądanych. Interwencja polegająca na zmianach w diecie lub stylu życia może skutkować zmianą wskaźnika masy ciała (BMI). Wyniki badań były niewystarczające, aby wykazać różnicę pod względem wskaźnika WHR (waist-hip ratio, wskaźnik talia-biodra) w przypadku zmiany diety lub stylu życia, w porównaniu z niepodjęciem jakichkolwiek działań. W żadnym z badań nie przedstawiono wyników dotyczących jakości życia lub zdrowia psychicznego dla tego porównania.
W jednym badaniu porównano interwencje niefarmakologiczne – intensywne interwencje odchudzające w porównaniu ze standardowym poradnictwem żywieniowym. Jednak ze względu na bardzo niską jakość danych naukowych nie mamy pewności, czy intensywne interwencje odchudzające poprawiają wyniki w zakresie odsetka urodzeń żywych, ciąż klinicznych, jakości życia lub zdrowia psychicznego. Dla tego porównania, w żadnym z badań nie raportowano działań niepożądanych, ani zmian w zakresie masy ciała.
Trzy badania dotyczyły porównania stosowania interwencji farmakologicznych między sobą. Dane naukowe były niewystarczające, aby wykazać różnicę w zakresie ryzyka działań niepożądanych między stosowaniem samej metforminy, w porównaniu z przyjmowaniem metforminy łącznie z liraglutydem. Dane naukowe były niewystarczające, aby wykazać różnicę w zakresie ryzyka poronienia w przypadku leczenia metforminą łącznie z klomifenem i L-karnityną, w porównaniu ze stosowaniem łącznie metforminy, klomifenu i placebo. Dane naukowe były niewystarczające, aby wykazać różnicę pod względem odsetka ciąż klinicznych w przypadku łącznego przyjmowania metforminy, klomifenu i L-karnityny vs metforminy, klomifenu i placebo albo w przypadku leczenia metforminą i liraglutydem vs samą metforminą. Dane naukowe były niewystarczające, aby wykazać różnicę w zakresie zmiany masy ciała wyrażonej BMI w przypadku łącznego stosowania metforminy, klomifenu i L-karnityny vs metforminy, klomifenu i placebo. Co więcej, dane były niewystarczające, aby wykazać różnicę między stosowaniem deksfenfluraminy vs placebo albo metforminy i liraglutydu vs samej metforminy pod względem utraty masy ciała wyrażonej w kilogramach lub pod względem procentowej zawartości tkanki tłuszczowej. W przypadku tego porównania, w żadnym z badań nie przedstawiono wyników dotyczących różnicy między grupami w zakresie odsetka żywych urodzeń, jakości życia lub zdrowia psychicznego.
Aby porównać interwencję farmakologiczną z niestosowaniem interwencji lub placebo, uwzględniono 3 badania. Dane naukowe były niewystarczające, aby wykazać różnicę między grupą stosującą metforminę i grupami kontrolnymi w odniesieniu do odsetka żywych urodzeń. Dane naukowe były niewystarczające, aby wykazać różnicę między stosowaniem metforminy w porównaniu z placebo w zakresie odsetka żywych urodzeń, ciąż klinicznych lub ryzyka zdarzeń niepożądanych. Dane naukowe były niewystarczające, aby wykazać różnicę między stosowaniem diety i jednoczesnym przyjmowaniem metforminy, a stosowaniem diety i jednoczesnym przyjmowaniem placebo, w zakresie zmiany masy ciała wyrażonej zmianą wskaźnika BMI lub WHR. W przypadku tego porównania, w żadnym z badań nie przedstawiono wyników dotyczących różnicy między grupami w zakresie jakości życia lub zdrowia psychicznego.
Nie odnaleziono badań porównujących interwencje niefarmakologiczne z farmakologicznymi.
Jakość danych naukowych
Dane naukowe były bardzo niskiej lub niskiej jakości. Główne ograniczenia wynikały z braku badań i nieprawidłowego prowadzenia metod badawczych. Główne przyczyny obniżenia jakości danych naukowych to brak szczegółów, na podstawie których można by ocenić ryzyko błędu systematycznego (randomizacja i utajnienie randomizacji), brak zaślepienia oraz niedokładność.
Tłumaczenie: Michał Koziol Redakcja: Agnieszka Tomza, Mariusz Marczak, Karolina Moćko