Pytanie przeglądu

Celem przeglądu była ocena wpływu stosowania strategii planowania opieki z wyprzedzeniem (ang. advance care planning, ACP) na sytuację chorych z niewydolnością serca.

Wprowadzenie

U chorych z niewydolnością serca występują różne objawy, takie jak np. duszność i uczucie zmęczenia. Występują one zazwyczaj okresowo - nasilają się i ustępują. W aktualnych wytycznych podkreśla się wagę omówienia kwestii przyszłej opieki - zarówno z osobami chorymi, jak i z ich rodzinami. Planowanie opieki z wyprzedzeniem (ACP) to proces polegający na uzgodnieniu planu przyszłej opieki (np. dotyczącego rodzaju udzielanych świadczeń/leczenia lub miejsca świadczenia opieki) z uwzględnieniem preferencji osoby chorej i ważnych dla niej wartości. W uzgodnieniach udział bierze osoba chora i jej rodzina oraz lekarze i inne osoby zaangażowane w terapię. ACP ułatwia uzgodnienie kwestii dotyczących przyszłej opieki i udokumentowanie informacji o preferencjach chorego. Nie jest do końca pewne, czy ACP korzystnie wpływa na poprawę jakości życia i złagodzenie stanów depresyjnych oraz na ogólne zadowolenie z opieki u chorych z niewydolnością serca.

Charakterystyka badań

W październiku 2019 r. przeprowadzono wyszukiwanie badań oceniających efekty wdrożenia ACP u chorych z niewydolnością serca. Włączyliśmy badania, w których ACP dostarczano za pomocą różnych metod, takich jak: rozmowa, uwzględnianie wartości i preferencji chorych dotyczących przyszłej opieki i leczenia, i porównano je ze standardowo stosowanymi strategiami opieki.

Najważniejsze wyniki

Do przeglądu włączono wyniki dziewięciu badań, którymi łącznie objęto 1242 chorych oraz 426 członków ich rodzin i osób zaangażowanych w świadczenie opieki. Wyniki siedmiu badań (obejmujących 876 chorych) potwierdziły, że ACP może poprawić jakość dokumentacji, którą tworzy personel medyczny i która dotyczy przyszłej opieki nad osobą chorą. ACP może także przynosić poprawę w stanach depresyjnych u uczestników badań. Ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny może być większe wśród pacjentów objętych ACP. Ze względu na włączenie do naszej metaanalizy małych badań, nie można jednoznacznie ocenić wpływu ACP na jakość życia pacjentów. Na ograniczoną ilość danych wskazuje choćby fakt, że tylko w jednym badaniu raportowano fakt zbierania informacji na temat tego, czy opieka u schyłku życia była zgodna z wcześniej wyrażonymi oczekiwaniami. Podobnie, tylko w jednym badaniu uwzględniono jakość procesu komunikacji podczas świadczenia ACP między chorym i personelem medycznym. Dlatego nie jest pewne czy ACP wpływa na to, czy przebieg opieki u schyłku życia był zgodny z oczekiwaniami pacjenta oraz jaka była jakość procesu komunikacji. W żadnym badaniu nie uwzględniono informacji na temat poziomu zadowolenia z otrzymywanej opieki.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych była niska/bardzo niska. Ze względu na małą liczbę przeprowadzonych badań i objęcie nimi niewielu uczestników, otrzymane wyniki dotyczące wpływu stosowania ACP są ograniczone. Aby w pełni zweryfikować efekty stosowania ACP u chorych z niewydolnością serca, a przede wszystkim ocenić wpływ ACP na jakość życia i móc określić czy opieka u schyłku życia była zgodna z preferencjami pacjentów, konieczne jest pozyskanie wysokiej jakości danych z badań przeprowadzonych na dużą skalę.