Wprowadzenie

Na całym świecie stale zwiększa się liczba osób starszych z więcej niż jedną chorobą przewlekłą. Takie osoby mogą mieć skomplikowane potrzeby w zakresie opieki zdrowotnej. Chociaż często chcą uczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących świadczonej opieki zdrowotnej, rzadziej angażują się w ten proces niż młodsze, zdrowsze osoby. W związku z tym nie zawsze proponuje im się takie same metody leczenia.

Pytanie badawcze

Dokonaliśmy przeglądu dostępnych danych naukowych dotyczących skutków interwencji angażujących osoby starsze z więcej niż jedną chorobą przewlekłą w proces decyzyjny dotyczący świadczonej opieki zdrowotnej podczas konsultacji u lekarza pierwszego kontaktu.

Charakterystyka badania

Uwzględniliśmy wyniki badań opublikowanych do sierpnia 2018 r. Odnaleźliśmy trzy istotne badania obejmujące łącznie 1879 uczestników. Przeprowadzono je w trzech różnych krajach. Uczestnicy mieli ponad 65 lat i średnio trzy choroby przewlekłe lub więcej. Badane interwencje obejmowały:

· warsztaty i indywidualny coaching dla pacjentów;

· coaching dla pacjentów obejmujący terapię poznawczo-behawioralną; i

· kompleksowy przegląd stanu zdrowia pacjentów, szkolenia dla pracowników ochrony zdrowia i wprowadzanie zmian organizacyjnych.

Wszystkie badania sfinansowały państwowe instytuty badawcze.

Najważniejsze wyniki

W żadnym z badań nie wskazano, aby głównym skutkiem stosowania badanych interwencji było „zaangażowanie pacjentów w proces decyzyjny dotyczący świadczonej nad nimi opieki”. Nie raportowano również zmniejszenia zaangażowania pacjentów w ten proces po wdrożeniu interwencji. Nie stwierdzono, aby stosowanie interwencji zwiększyło liczbę działań niepożądanych, takich jak: zgon, uczucie niepokoju, zgłoszenia na szpitalny oddział ratunkowy czy hospitalizacja.

Nie jesteśmy pewni, czy interwencje angażujące osoby starsze z więcej niż jedną chorobą przewlekłą w proces decyzyjny dotyczący opieki zdrowotnej mogą poprawić samoocenę stanu zdrowia takich osób lub zwiększyć ich zaangażowanie w proces leczenia, lub też czy mogą wpływać na poczucie własnej skuteczności (przekonanie o zdolności do osiągnięcia zamierzonych celów w konkretnych sytuacjach) lub na całkowitą liczbę wizyt u lekarza pierwszego kontaktu. Możemy stwierdzić, że stosowanie badanych interwencji prawdopodobnie wpływa w niewielkim stopniu lub wcale na jakość życia pacjentów, może jednak wpływać na zwiększenie liczby pacjentów, którzy jasno określają swoje priorytety. Stosowanie badanych interwencji wiąże się głównie z większą liczbą konsultacji pacjentów z pielęgniarkami, w porównaniu ze sprawowaniem standardowej opieki. Wdrażanie takich interwencji może się wiązać z większą - w porównaniu z grupą kontrolną - liczbą zmian wprowadzanych w zarządzaniu chorobą, jeśli rozpatruje się je z perspektywy pacjenta.

Jakość danych naukowych była ograniczona poprzez niewielką skalę badań oraz fakt, że oceniano w nich różne wyniki, co skutkowało brakiem danych, które mogłyby zostać ocenione łącznie w metaanalizie.

Wnioski

Zanim będzie można wyciągnąć ostateczne wnioski, konieczne są dalsze badania w tym wciąż rozwijającym się obszarze.