Najważniejsze informacje
• Nie znaleźliśmy wystarczająco dobrej jakości danych naukowych dotyczących stosowania dysmutazy ponadtlenkowej u noworodków urodzonych przedwcześnie; tylko trzy badania dotyczyły zapobiegania chorobom płuc.
• Dane naukowe dotyczące wpływu dysmutazy ponadtlenkowej na dysplazję oskrzelowo-płucną (znaną również jako przewlekła choroba płuc), zgon, retinopatię wcześniaków (uszkodzenie oka, które może prowadzić do utraty wzroku) w porównaniu z placebo lub brakiem leczenia, są bardzo niepewne.
• W żadnym z badań nie odnotowano dysplazji oskrzelowo-płucnej lub zgonu w 36. tygodniu po ostatniej menstruacji, czy konieczności podawania tlenu i wpływu na rozwój długoterminowy. Wiek ustalany na podstawie daty ostatniej menstruacji to połączenie wieku ciąży (czasu trwania ciąży) i wieku chronologicznego liczonego od dnia urodzenia dziecka.
Co to jest dysplazja oskrzelowo-płucna?
Noworodki urodzone zbyt wcześnie (wcześniaki), zwłaszcza przed 28. tygodniem ciąży, obciążone są wyższym ryzykiem zgonu, choroby płuc i upośledzenia mózgu niż te urodzone w terminie lub w okolicy terminu. U niektórych z nich rozwija się na przykład niepełnosprawność intelektualna, ślepota lub głuchota. Dysplazja oskrzelowo-płucna, znana również jako przewlekła choroba płuc, jest częstym problemem u wcześniaków, które są wentylowane mechanicznie (oddychanie wspomagane maszynowo) i polega na uzależnieniu od tlenu lub maszyn do oddychania. Uważa się, że wolne rodniki tlenowe, tj. produkty reakcji chemicznych wykorzystujących tlen, powodują dysplazję oskrzelowo-płucną, ponieważ są bardzo niestabilne i mogą uszkadzać inne komórki.
Czym jest dysmutaza ponadtlenkowa?
Dysmutaza ponadtlenkowa jest białkiem normalnie obecnym w organizmie celem zapewnienia obrony przed wolnymi rodnikami; wcześniaki nie mają jednak zasobów wystarczających do zapewnienia naturalnej odporności. Podawanie dysmutazy ponadtlenkowej wcześniakom może zatem zapobiegać dysplazji oskrzelowo-płucnej.
Jaki był cel tego przeglądu?
Chcieliśmy dowiedzieć się, czy dysmutaza ponadtlenkowa może zmniejszyć ryzyko:
• wystąpienia dysplazji oskrzelowo-płucnej
• zgonu
• wystąpienia dysplazji oskrzelowo-płucnej i zgonu łącznie
Co zrobiliśmy?
Poszukiwaliśmy badań, które dotyczyły dysmutazy ponadtlenkowej u dzieci urodzonych przedwcześnie. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy wiarygodność danych naukowych, opierając się na czynnikach takich jak metodologia badań i liczba uczestników.
Co znaleźliśmy?
W naszym przeglądzie uwzględniliśmy trzy badania, w których łącznie wzięło udział 380 wcześniaków zagrożonych dysplazją oskrzelowo-płucną. Nie jest jasne, czy dysmutaza ponadtlenkowa zmniejsza ryzyko dysplazji oskrzelowo-płucnej, zgonu lub wystąpienia dysplazji oskrzelowo-płucnej i zgonu łącznie. Dawka wahała się od 0,25 mg/kg do 5,0 mg/kg. Dysmutazę ponadtlenkową podawano niemowlętom w postaci podskórnego zastrzyku lub bezpośrednio do tchawicy. Obecnie nie trwają żadne badania.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Nie mamy pewności co do danych naukowych dotyczących dysplazji oskrzelowo-płucnej i zgonów, ponieważ badania były małe i stosowano w nich metody, które mogły być źródłem błędu w wynikach. Jest mało prawdopodobne, aby znalezione przez nas wyniki odzwierciedlały te pochodzące ze wszystkich przeprowadzonych w tej dziedzinie badań, z których część nie została jeszcze opublikowana.
Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?
Dane naukowe są aktualne do września 2022 roku.
Tłumaczenie: Paulina Węglarz Redakcja: Małgorzata Maraj