Najważniejsze informacje

• Punkcja kręgosłupa jest bolesną procedurą i nie jest jasne, jaka metoda zastosowana u noworodków daje najlepsze efekty pod względem ograniczenia związanego z nią bólu i dyskomfortu.
• Zidentyfikowaliśmy badania, w których stosowano kremy zawierające środki przeciwbólowe nakładane bezpośrednio na skórę w miejscu wykonania nakłucia lędźwiowego.
• Kremy te mogą zmniejszać natężenie bólu podczas nakłucia lędźwiowego, ale nie jest jasne, czy mają one wpływ na to, czy nakłucie będzie udane przy pierwszej próbie, ile prób podjęto zanim nakłucie było udane, ani czy zastosowanie kremu wpływa na wystąpienie epizodu bradykardii (spowolnienia bicia serca), desaturacji (zmniejszenia zawartości tlenu we krwi) i chwilowego zatrzymania oddychania (bezdechu) u noworodków.

Co to jest punkcja kręgosłupa?

Punkcja kręgosłupa, znana również jako nakłucie lędźwiowe, jest powszechnie wykonywaną procedurą u osób w każdym wieku, w tym u noworodków. Polega ona na wprowadzeniu igły do kręgosłupa w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego. Nakłucia lędźwiowe wykonywane są z wielu powodów, ale najczęstszym z nich jest diagnostyka zakażenia mózgu i kręgosłupa. Nakłucie lędźwiowe może powodować ból i dyskomfort, ponieważ wiąże się z wprowadzeniem igły.

Z powodu bólu i dyskomfortu noworodki czasami doświadczają spowolnienia bicia serca (znanego również jako bradykardia) i przerw w normalnym oddychaniu (znanym również jako bezdech), co skutkuje zmniejszeniem zawartości tlenu we krwi (desaturacją). Ponadto, jeśli niemowlę nie czuje się komfortowo, osoba wykonująca nakłucie lędźwiowe może potrzebować kilku prób, aby zrobić to prawidłowo.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy porównać skuteczność działania różnych leków między sobą, a także z niestosowaniem żadnych leków pod względem ograniczenia:
• liczby prób podjętych przed udanym nakłuciem rdzenia kręgowego u noworodków;
• całkowitej liczby prób;
• bólu i dyskomfortu podczas nakłucia rdzenia kręgowego u noworodków;
• epizodów bradykardii;
• epizodów desaturacji; oraz
• epizodów bezdechu.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których oceniano stosowanie określonych leków w porównaniu z innymi lekami lub niestosowaniem ich u noworodków poddawanych zabiegowi nakłucia rdzenia kręgowego. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy wiarygodność danych naukowych na podstawie takich czynników jak metodologia i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 3 badania, które obejmowały 206 noworodków poddanych zabiegowi nakłucia rdzenia kręgowego. Nie jest jasne, czy stosowanie środków przeciwbólowych na skórę (miejscowe środki znieczulające), w porównaniu z niestosowaniem żadnych leków, wpływa na liczbę udanych prób, liczbę prób podjętych przed udanym nakłuciem, wystąpienie epizodu bradykardii, desaturacji lub bezdechu.

Miejscowe środki znieczulające w porównaniu z placebo (lekiem pozorowanym) mogą zmniejszyć natężenie bólu odczuwanego przez noworodki o 15% do 20%.

Nadal trwają 3 duże badania oceniające wpływ innych leków, ale ich wyniki nie zostały jeszcze opublikowane. Załączyliśmy również 3 badania jako oczekujące na klasyfikację, ponieważ nie mamy wystarczających informacji, aby je uwzględnić lub wykluczyć.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Mamy niewielkie zaufanie do danych naukowych dotyczących natężenia bólu, ponieważ w badaniach stosowano różne metody jego pomiaru.

Nie mamy zaufania co do pozostałych wyników, ponieważ istnieje zbyt mało badań, które uwzględniałyby interesujące nas punkty końcowe. Możliwe jest również, że osoby biorące udział w badaniach wiedziały, jakiemu leczeniu zostały poddane. Ponadto, nie wszystkie badania dostarczały informacji, którymi byliśmy zainteresowani w tym przeglądzie.

Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?

Wyniki badań są aktualne do grudnia 2022 r.