پیامهای کلیدی
زنان یا نوزادانشان که مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما را دریافت کردند، کمتر احتمال داشت که زایمان سزارین یا زایمان با ابزار کمکی (instrumental birth) با فورسپس یا کاپ ساکشن ونتوز (ventouse suction cup)، همچنین اپیزیوتومی (episiotomy) (بریدگی ایجاد شده توسط یک متخصص مراقبت سلامت در پرینه و دیواره ناحیه واژینال) داشته باشند. آنها به احتمال زیاد زایمان خودبهخودی واژینال داشتند.
زنانی که مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما را دریافت کردند، تجربیات مثبت بیشتری را در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان گزارش کردند. علاوه بر این، این مدلها باعث صرفهجویی در هزینهها در دوره پیش از زایمان (مراقبت در دوران بارداری) و حین زایمان (مراقبت حین زایمان و تولد نوزاد) شد.
شواهد بیشتر ممکن است نتایج را تغییر دهند، پژوهشهای آتی باید بر تاثیر این مدلها بر زنان با عوامل خطر اجتماعی، و زنانی که دچار عوارض پزشکی هستند، همچنین بر اجرا و گسترش مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما، با تاکید بر کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، تمرکز کنند.
مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما چه هستند؟
مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما، مراقبت توسط یک ماما یا تیمی از ماماها را در طول دوران بارداری، زایمان و اوایل دوره فرزندپروری، در صورت لزوم با همکاری تیمهای متخصص زنان و زایمان، ارائه میکنند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که پیامدهای زنان یا نوزادانشان که تحت مدل مراقبت مداوم به سرپرستی ماما قرار داشتند، در مقایسه با مواردی که دیگر مدلهای مراقبت را دریافت کردند، تا چه حد متفاوت هستند.
پیامدهای اصلی عبارت بودند از: زایمان خودبهخودی واژینال، زایمان سزارین، بیحسی منطقهای (بلوک نخاعی یا اپیدورال برای بیحس کردن قسمت تحتانی بدن)، سالم ماندن پرینه (ناحیه میان مقعد و فرج)، از دست دادن جنین پس از هفته 24 بارداری، تولد نارس، و مرگومیر نوزاد.
همچنین طیفی از پیامدهای دیگر را، از جمله تجربه زنان و هزینهها، بررسی کردیم.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جستوجوی مطالعاتی بودیم که مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما را با دیگر مدلهای مراقبت از زنان باردار مقایسه کردند. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و اعتماد خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روشهای انجام و حجم نمونه مطالعه، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 17 مطالعه را شامل 18,533 زن در استرالیا، کانادا، چین، ایرلند و بریتانیا پیدا کردیم.
بسیاری از این مطالعات عمدتا روی زنانی با خطر پائین عوارض در ابتدای بارداری یا زنانی که از یک منطقه جغرافیایی خاص انتخاب شدند، تمرکز داشتند. در صورتی که زنان در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان دچار عوارضی شوند، ماماها با همکاری تیمهای متخصص زنان و زایمان به ارائه مراقبتهای مامایی ادامه دادند.
نتایج اصلی
زنان یا نوزادانشان که مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما را دریافت کردند، در مقایسه با مواردی که دیگر مدلهای مراقبت را دریافت کردند، کمتر احتمال داشت که زایمان سزارین یا زایمان واژینال با ابزار کمکی، و همچنین اپیزیوتومی را داشته باشند. آنها به احتمال زیاد، زایمان خودبهخودی واژینال داشتند.
مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در احتمال سالم ماندن پرینه ایجاد کرده، و ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر احتمال تولد نارس داشته باشند.
در مورد تاثیر مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما بر بیحسی منطقهای، از دست دادن جنین پس از هفته 24 بارداری، و مرگومیر نوزاد، مطمئن نیستیم.
زنانی که مراقبت را از طریق مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما دریافت کردند، تجربیات مثبت بیشتری را در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان گزارش کردند. علاوه بر این، صرفهجویی در هزینه در دوره پیش از زایمان و حین زایمان مشاهده شد.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
سطح اطمینان به این یافتهها متفاوت است، و دسترسی به شواهد بیشتر ممکن است نتایج را تغییر دهند. برای مثال، همیشه مشخص نیست افرادی که پیامدها را ارزیابی میکنند، میدانستند که زنان چه نوع مراقبتی را دریافت کردند یا خیر. شواهد مربوط به از دست دادن جنین پس از هفته 24 بارداری و مرگومیر نوزادان بر موارد بسیار کمی استوار است و مطالعات کافی برای اطمینان از برخی نتایج وجود ندارد. در مورد جنبههای مهمی مانند وضعیت سلامت مادر پس از زایمان، بستری مجدد نوزادان یا وضعیت سلامت نوزاد، با کمبود داده مواجه هستیم.
تعداد کمی از مطالعات بهطور خاص روی زنانی تمرکز داشتند که در معرض خطر بالای عوارض بودند، و هیچ مطالعهای روی زنان محروم از مراقبتهای بارداری انجام نشد، و این امر نشاندهنده نیاز به پژوهشهای بیشتر در این زمینهها است. این مطالعه نیاز به انجام مطالعات جامعتر و متنوعتر را برای تقویت درک و اعتماد ما به این یافتهها، به ویژه در جمعیتهای مختلف و در مراکز مختلف مراقبت سلامت، برجسته میکند.
پژوهشهای آتی باید بر تاثیر این مدلها بر زنان با عوامل خطر اجتماعی، و زنانی که دچار عوارض پزشکی هستند، و اجرا و گسترش مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما، با تاکید بر کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، تمرکز کنند.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
این یک نسخه بهروز شده از مرور قبلی است. شواهد منتشرشده را تا 17 آگوست 2022 وارد کردیم.
زنانی که مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما را دریافت کردند، کمتر احتمال داشت که زایمان سزارین و زایمان با ابزار کمکی، همچنین اپیزیوتومی داشته باشند. آنها به احتمال زیاد زایمان خودبهخودی واژینال داشته و تجربه مثبتی را گزارش کردند. قطعیت برخی یافتهها به دلیل خطرات سوگیری احتمالی، ناهمگونی، و عدم دقت برخی تخمینها، متفاوت است.
پژوهشهای آتی باید بر تاثیر این مدلها بر زنان دارای عوامل خطر اجتماعی، و زنانی که در معرض خطر عوارض بالاتری هستند، و اجرا و گسترش ارائه مدلهای مراقبت مداوم با سرپرستی ماماها، با تاکید بر کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط، متمرکز شوند.
در سراسر جهان، ماماها (midwives) اولین سطح از ارائهدهنده مراقبت از زنان باردار را تشکیل داده و لازم است تا مشخص شود که تفاوتی میان مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما و دیگر مدلهای مراقبتی به لحاظ اثربخشی وجود دارد یا خیر. این یک نسخه بهروز شده از مروری است که در سال 2016 منتشر شد.
مقایسه تاثیرات مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما با دیگر مدلهای مراقبت از زنان باردار و نوزادان آنها.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین، ClinicalTrials.gov، و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (تا 17 آگوست 2022)، و فهرست منابع مطالعات بازیابیشده را جستوجو کردیم.
تمام کارآزماییهای منتشرشده و منتشرنشدهای که در آنها زنان باردار به صورت تصادفی تحت مراقبت مداوم به سرپرستی ماما یا دیگر مدلهای مراقبتی در طول دوران بارداری و زایمان قرار گرفتند، برای این مرور انتخاب شدند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم مطالعات را از نظر داشتن معیارهای ورود، یکپارچگی علمی، و خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده، و استخراج و ورود دادهها را انجام دادند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از زایمان خودبهخودی واژینال، زایمان سزارین، بیحسی منطقهای، سالم ماندن پرینه، از دست دادن جنین پس از هفته 24 بارداری، تولد نارس نوزاد، و مرگومیر نوزاد. برای رتبهبندی قطعیت شواهد از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) استفاده کردیم.
تعداد 17 مطالعه را وارد کردیم که شامل 18,533 زن تصادفیسازی شده بودند. تمام مطالعات را از نظر نگرانیهای مربوط به یکپارچگی/اعتبار علمی، در معرض خطر پائین ارزیابی کردیم. مطالعات در استرالیا، کانادا، چین، ایرلند و بریتانیا انجام شدند. اکثر مطالعات واردشده، زنان با خطر بالای عوارض را در بر نگرفتند. سه مطالعه در حال انجام وجود دارند که زنان محروم از مراقبتهای بارداری را هدف قرار دادند.
پیامدهای اولیه
بر اساس خطرات گروه کنترل مشاهدهشده در مطالعات، مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما در مقایسه با دیگر مدلهای مراقبت، احتمالا موجب افزایش زایمان خودبهخودی واژینال از 66% به 70% میشود (خطر نسبی (RR): 1.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.03 تا 1.07؛ 15 مطالعه، 17,864 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)، احتمالا موجب کاهش زایمان سزارین از 16% به 15% میشود (RR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.84 تا 0.99؛ 16 مطالعه، 18,037 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)، و احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در سالم ماندن پرینه میشود (29% در دیگر مدلهای مراقبت و 31% در مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما، میانگین RR؛ 1.05؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.12؛ 12 مطالعه، 14,268 شرکتکننده، شواهد با قطعیت متوسط). ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تولد نارس نوزاد (کمتر از 37 هفته) وجود داشته باشد (6% تحت هر دو مدل مراقبت، میانگین RR؛ 0.95؛ 95% CI؛ 0.78 تا 1.16؛ 10 مطالعه، 13,850 شرکتکننده، شواهد با قطعیت پائین).
در مورد تاثیر مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما بر بیحسی منطقهای (میانگین RR؛ 0.85؛ 95% CI؛ 0.79 تا 0.92؛ 15 مطالعه، 17,754 شرکتکننده، شواهد با قطعیت بسیار پائین)، از دست دادن جنین در هفته 24 بارداری یا پس از آن (میانگین RR؛ 1.24؛ 95% CI؛ 0.73 تا 2.13؛ 12 مطالعه، 16,122 شرکتکننده، شواهد با قطعیت بسیار پائین)، و مرگومیر نوزاد (میانگین RR؛ 0.85؛ 95% CI؛ 0.43 تا 1.71؛ 10 مطالعه، 14,718 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) بسیار نامطمئن هستیم.
پیامدهای ثانویه
مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما در مقایسه با دیگر مدلهای مراقبت، احتمالا موجب کاهش زایمان واژینال با ابزار کمکی (instrumental birth) (فورسپس/وکیوم) از 14% به 13% میشود (میانگین RR؛ 0.89؛ 95% CI؛ 0.83 تا 0.96؛ 14 مطالعه، 17,769 شرکتکننده، شواهد با قطعیت متوسط)، و ممکن است موجب کاهش اپیزیوتومی (episiotomy) از 23% به 19% شود (میانگین RR؛ 0.83؛ 95% CI؛ 0.77 تا 0.91؛ 15 مطالعه، 17,839 شرکتکننده، شواهد با قطعیت پائین).
مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما در مقایسه با دیگر مدلهای مراقبت، احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در خونریزی پس از زایمان (میانگین RR؛ 0.92؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.03؛ 11 مطالعه، 14,407 شرکتکننده، شواهد با قطعیت متوسط) و پذیرش در مراکز مراقبت ویژه/بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (میانگین RR؛ 0.89؛ 95% CI؛ 0.77 تا 1.03؛ 13 مطالعه، 16,260 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) میشود. ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در القای زایمان (میانگین RR؛ 0.92؛ 95% CI؛ 0.85 تا 1.00؛ 14 مطالعه، 17,666 شرکتکننده، شواهد با قطعیت پائین)، شروع شیردهی (میانگین RR؛ 1.06؛ 95% CI؛ 1.00 تا 1.12؛ 8 مطالعه، 8575 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین)، و وزن کمتر از 2500 گرم هنگام تولد (میانگین RR؛ 0.92؛ 95% CI؛ 0.79 تا 1.08؛ 9 مطالعه، 12,420 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین) وجود داشته باشد.
در مورد تاثیر مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما در مقایسه با دیگر مدلهای مراقبت بر پارگی درجه سوم یا چهارم پرینه (میانگین RR؛ 1.10؛ 95% CI؛ 0.81 تا 1.49؛ 7 مطالعه، 9437 شرکتکننده، شواهد با قطعیت بسیار پائین)، بستری مجدد مادر در بیمارستان طی 28 روز (میانگین RR؛ 1.52؛ 95% CI؛ 0.78 تا 2.96؛ 1 مطالعه، 1195 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، حضور یک مامای آشنا هنگام زایمان (میانگین RR؛ 9.13؛ 95% CI؛ 5.87 تا 14.21؛ 11 مطالعه، 9273 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، نمره آپگار کمتر یا برابر با هفت در پنج دقیقه (میانگین RR؛ 0.95؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.24؛ 13 مطالعه، 12,806 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) و از دست دادن جنین پیش از هفته 24 بارداری (میانگین RR؛ 0.82؛ 95% CI؛ 0.67 تا 1.01؛ 12 مطالعه، 15,913 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) بسیار نامطمئن هستیم. در سه مطالعه هیچ موردی از مرگومیر مادر گزارش نشد.
اگرچه میزان خطر بروز عوارض جانبی میان مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما و دیگر مدلها مشابه بود، اعتماد ما به این یافتهها محدود بود. به دلیل وجود خطرات سوگیری احتمالی، ناهمگونی و عدم دقت (imprecision) در برخی تخمینها، سطح اطمینان به این یافتهها کاهش یافت.
هیچ دادهای برای این پیامدها وجود نداشت: وضعیت سلامت مادر، بستری مجدد نوزاد طی 28 روز، وضعیت سلامت نوزاد، و وزن 4000 گرم یا بیشتر هنگام تولد.
تجربیات مادر و پیامدهای مربوط به هزینه، به صورت نقل قول (narrative) شرح داده میشوند. زنان دریافتکننده مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما، برخلاف دیگر مدلهای مراقبت، بهطور کلی تجربیات مثبت بیشتری را در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان گزارش کردند. صرفهجویی در هزینههای دورههای پیش از زایمان و حین زایمان در مدلهای مراقبت مداوم به سرپرستی ماما مشاهده شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.