سوال مطالعه مروری
جراحی چاقی در کاهش وزن کودکان و نوجوانان چاق، به شکلی بی‌خطر، تا چه حد موثر است؟
پیشینه
در سراسر جهان، کودکان و نوجوانان بیشتری مبتلا به اضافه-وزن و چاقی می‌شوند. از آنجا که کودکان و نوجوانان دارای اضافه-وزن و چاق از مشکلات سلامت بیشتر رنج می‌برند، دستیابی به اطلاعات بیشتری در مورد بهترین روش درمان این مشکل مورد نیاز است.
ویژگی‌های مطالعه
هیچ کارآزمایی جدیدی را نسبت به نسخه قبلی پیدا نکردیم. بنابراین، این مرور هم‌چنان شامل یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده با مجموع 50 شرکت‌کننده (25 نفر در هر دو گروه مداخله و مقایسه‌کننده) و یک پیگیری دو ساله است. جراحی مورد استفاده «باندینگ قابل تنظیم معده از طریق لاپاروسکوپی» (قرار دادن یک باند معده در اطراف ورودی معده با استفاده از جراحی سوراخ کلید) بود. گروه کنترل، برنامه‌ای را متشکل از کاهش مصرف انرژی (برنامه‌های رژیم غذایی فردی بین 800 و 2000 کیلوکالری در روز، بسته به سن و وزن)، افزایش فعالیت (هدف 10,000 قدم در روز) با برنامه تمرینی ساختار-یافته حداقل 30 دقیقه در روز و اصلاح رفتار دریافت کردند.
نتایج کلیدی
نوجوانان استرالیایی (نسبت دختران بیشتر از پسران) با میانگین سنی 16.5 و 16.6 سال در گروه باندینگ معده و کنترل شرکت کردند. نویسندگان مطالعه میانگین کاهش وزن 34.6 کیلوگرم را در دو سال گزارش کردند که نشان‌دهنده تغییر واحدهای شاخص توده بدنی ((کیلوگرم/متر مربع (m²)) معادل 12.7 برای گروه باندینگ معده و میانگین کاهش وزن 3.0 کیلوگرم که نشان‌دهنده تغییر در واحدهای شاخص توده بدنی 1.3 برای مداخله کنترل بود. بروز عوارض جانبی در 12 نفر از 25 شرکت‌کننده (48%) در گروه مداخله در مقایسه با 11 نفر از 25 شرکت‌کننده (44%) در گروه کنترل گزارش شد. در مجموع 28% از نوجوانانی که تحت عمل باندینگ معده قرار گرفتند، نیاز به یک «پروسیجر revisional» (جراحی به دلیل عوارض ناشی از جراحی باندینگ معده) پیدا کردند. هیچ داده‌ای برای مورتالیتی به هر علتی، تغییر رفتار، دیدگاه شرکت‌کنندگان نسبت به مداخله و تاثیرات اجتماعی‌اقتصادی گزارش نشد. در دو سال، شرکت‌کنندگان گروه باندینگ معده در دو مفهوم از هشت مفهوم کیفیت زندگی مرتبط با سلامت که توسط پرسشنامه سلامت کودک (Child Health Questionnaire) (نمره عملکرد بدنی (94 در برابر 78، هنجار (norm) جامعه: 95)، و تغییر در نمره سلامت (4.4 در برابر 3.6، هنجار جامعه: 3.5) اندازه‌گیری شد، بهتر از شرکت‌کنندگان گروه سبک زندگی عمل کردند.
کیفیت شواهد
نتایج ما محدود به دو سال پیگیری است و فقط بر اساس یک مطالعه استرالیایی کوچک با خطر بالای سوگیری استوار است که در یک بیمارستان خصوصی انجام شد و از شرکت تولید کننده باندینگ معده بودجه دریافت کرد. شواهد RCT برای ارائه توصیه‌های مربوط به دستورالعمل‌های بالینی کافی نبود. دستورالعمل‌های بالینی فعلی متکی به مجموعه شواهد رو به رشد حاصل از داده‌های مشاهده‌ای است.
به‌روز بودن شواهد
شواهد تا آگوست 2021 به‌روز است.
در یک مطالعه کوچک با 50 شرکت‌کننده، باندینگ معده از طریق لاپاروسکوپی در مقایسه با برنامه سبک زندگی چند-جزئی منجر به کاهش وزن بیشتری شد. این نتایج کاربرد بسیار محدودی دارند، این امر در درجه اول به دلیل توصیه‌های اخیر به دست آمده از مطالعات مشاهده‌ای برای اجتناب از استفاده از باندینگ در جوانان به دلیل نرخ جراحی‌های مجدد طولانی-مدت است. این نسخه به‌روز شده از مرور سیستماتیک هم‌چنان کمبود RCT را در این زمینه برجسته می‌کند. نویسندگان نگران هستند که ممکن است علیرغم فقدان درمان‌های موثر دیگر برای مدیریت بالینی چاقی شدید در کودکان و نوجوانان و موربیدیتی قابل‌توجه و مورتالیتی زودرس ناشی از چاقی دوران کودکی، موانع اخلاقی برای انجام RTCها در این زمینه وجود داشته باشد. با این وجود، مطالعات آینده، یا کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده عمل‌گرا یا غیر-تصادفی‌سازی شده از پیش ثبت‌شده و برنامه‌ریزی شده، باید تاثیر پروسیجر جراحی و مراقبت‌های پس از جراحی را برای به حداقل رساندن عوارض جانبی، از جمله نیاز به اصلاحات پس از جراحی و جراحی revisional، ارزیابی کنند. برای ارزیابی جامع تاثیر جراحی با ورود شرکت‌کنندگان به بزرگسالی، انجام پیگیری طولانی-مدت نیز بسیار مهم است.
چاقی و اضافه-وزن در دوران کودکی و نوجوانی در سراسر جهان افزایش یافته و با عوارض کوتاه-مدت و طولانی-مدت سلامت همراه است.
ارزیابی تاثیرات جراحی در درمان چاقی در دوران کودکی و نوجوانی.
برای این نسخه به‌روز شده، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین؛ MEDLINE؛ بانک اطلاعاتی منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS)؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت و ClinicalTrials.gov را در 20 آگوست 2021 (تاریخ آخرین جست‌وجو در همه بانک‌های اطلاعاتی) جست‌وجو کردیم. محدودیت‌هایی را برای زبان نگارش مقاله اعمال نکردیم. منابع مطالعات یافت شده و مرورهای سیستماتیک را بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) با موضوع مداخلات جراحی برای درمان چاقی در کودکان و نوجوانان (کمتر از 18 سال) با حداقل شش ماه دوره پیگیری را انتخاب کردیم. مداخلاتی را که به طور خاص با درمان اختلالات خوردن یا دیابت نوع 2 سروکار داشتند، یا شامل شرکت‌کنندگانی با علت ثانویه یا سندرمی چاقی بودند یا شامل زنان باردار بودند، حذف کردیم.
از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد نظر کاکرین بهره بردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) با استفاده از ابزار Risk of Bias 2.0 کاکرین پرداختند. در صورت لزوم، برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر با نویسندگان تماس گرفتیم.
هیچ RCT جدیدی را برای این نسخه به‌روز شده پیدا نکردیم. بنابراین، این مرور به‌روز شده هم‌چنان شامل یک RCT تکی است (در مجموع 50 شرکت‌کننده، 25 نفر در هر دو گروه مداخله و مقایسه‌کننده). مداخله روی جراحی باندینگ قابل تنظیم معده از طریق لاپاروسکوپی ( laparoscopic adjustable gastric banding surgery) متمرکز بود که با گروه کنترلی مقایسه شد که یک برنامه سبک زندگی چند-جزئی دریافت کردند. جمعیت شرکت‌کننده شامل نوجوانان استرالیایی (نسبت دختران بیشتر از پسران) 14 تا 18 سال، به ترتیب، با میانگین سنی 16.5 و 16.6 سال در گروه‌های باندینگ معده و سبک زندگی بود. این کارآزمایی در یک بیمارستان خصوصی و با دریافت بودجه از شرکت تولید کننده باندینگ معده انجام شد. برای اکثر پیامدها، خطر بالای سوگیری را شناسایی کردیم، که عمدتا به دلیل سوگیری ناشی از داده‌های ازدست‌رفته پیامد بود.
جراحی باندینگ معده از طریق لاپاروسکوپی در مقایسه با برنامه سبک زندگی چند-جزئی ممکن است BMI را با تفاوت میانگین (MD) معادل 11.40- کیلوگرم/متر مربع (m2)؛ (95% CI؛ 13.22- تا 9.58-) و وزن را تا 31.60- کیلوگرم (95% CI؛ 36.66- تا 26.54-) در دو سال پیگیری کاهش دهد. به دلیل عدم-دقت جدی و خطر بالای سوگیری، شواهد بسیار نامطمئن است. بروز عوارض جانبی در 12/25 شرکت‌کننده (48%) در گروه مداخله در مقایسه با 11/25 شرکت‌کننده (44%) در گروه کنترل گزارش شد. در مجموع 28% از نوجوانانی که تحت باندینگ معده قرار گرفتند، نیاز به جراحی revisional داشتند. به دلیل عدم-دقت جدی و خطر بالای سوگیری، شواهد بسیار نامطمئن است. در دو سال پیگیری، جراحی باندینگ معده از طریق لاپاروسکوپی در مقایسه با گروه سبک زندگی ممکن است کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را در نمرات عملکرد فیزیکی با MD معادل 16.30 (95% CI؛ 4.90 تا 27.70) و تغییر در نمرات سلامت را با MD معادل 0.82 (95% CI؛ 0.18 تا 1.46) افزایش دهد. به دلیل عدم-دقت جدی و خطر بالای سوگیری، شواهد بسیار نامطمئن است. هیچ داده‌ای برای مورتالیتی به هر علتی، تغییر رفتار، دیدگاه شرکت‌کنندگان نسبت به مداخله و تاثیرات اجتماعی‌اقتصادی گزارش نشد.
در نهایت، سه RCT در حال انجام را شناسایی کرده‌ایم که اثربخشی و بی‌خطری (safety) جراحی متابولیک و چاقی (bariatric surgery) را در کودکان و نوجوانان ارزیابی می‌کنند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.