Belangrijkste boodschappen
In rijke landen genezen de meeste kinderen met een oorontsteking vanzelf zonder problemen. In vergelijking met een placebo, verhelpen antibiotica niet sneller de pijn tijdens de eerste dagen. Antibiotica helpen slechts een klein beetje tegen de pijn in de dagen daarna.

Voordelen van antibiotica moeten we samen met de mogelijke nadelen bekijken: voor elke 14 kinderen die antibiotica krijgen, krijgt er één last van bijwerkingen (zoals braken, diarree of huiduitslag), terwijl dit niet zou gebeuren als ze geen antibiotica nemen.

Voor de meeste kinderen met een milde oorontsteking in rijke landen lijkt het beter om eerst af te wachten voordat ze antibiotica gebruiken.

Wat is een acute middenoorontsteking?
Een acute middenoorontsteking is een van de meest voorkomende ziektes bij baby's en kinderen. Het veroorzaakt pijn, koorts en maakt hen prikkelbaar (ze worden bijvoorbeeld sneller boos). Het zorgt er ook voor dat ze minder goed kunnen slapen en eten.

Wat wilden we onderzoeken?
We wilden weten of antibiotica helpen om de klachten te verminderen bij kinderen met een oorontsteking.

Wat hebben we gedaan?
We hebben studies gezocht die antibiotica vergeleken met een placebo of geen behandeling bij kinderen van 1 maand tot 15 jaar met een oorontsteking. We hebben de resultaten samengevat en beoordeeld hoe betrouwbaar het bewijs is, rekening houdend met factoren zoals de methode van de studie en hoe groot het effect was.

Wat hebben we gevonden?
Als antibiotica en een placebo werden vergeleken, zorgden antibiotica er niet voor dat minder kinderen pijn hadden na 24 uur (60% van de kinderen herstelde of verbeterde al). Het aantal kinderen met pijn in de dagen daarna verminderde slechts een beetje door de antibiotica. Antibiotica zorgden er niet voor dat minder kinderen later opnieuw een oorontsteking kregen. Door antibiotica kregen iets minder kinderen een gescheurd trommelvlies vergeleken met een placebo. Ook kregen iets minder kinderen een oorontsteking aan het andere oor. Antibiotica verminderden het aantal kinderen met een abnormale gehoortest (een test om te kijken hoe goed het middenoor werkt) na twee tot vier weken. Maar na zes tot acht weken en drie maanden was dit effect niet meer merkbaar.

Er was niet genoeg informatie om te weten of antibiotica zeldzame problemen verminderden, zoals een ontsteking van de botten rond het oor. Alle studies die in dit literatuuroverzicht zijn opgenomen, kwamen uit rijke landen. Informatie ontbreekt over landen waar er meer oorontstekingen zijn of waar het risico op een ontsteking van de botten rond het oor groter is.

Antibiotica veroorzaakten ongewenste effecten zoals diarree, braken en huiduitslag. Het is moeilijk om de kleine voordelen af te wegen tegen de kleine nadelen van antibiotica bij kinderen met een oorontsteking. Voor de meeste kinderen met een milde ziekte in rijke landen lijkt afwachten een goede optie.

Wat zijn de tekortkomingen van het bewijs?
Uit de vergelijking van antibiotica met placebo weten we zeker dat antibiotica niet helpen tegen pijn in de eerste 24 uur en slechts een klein beetje in de dagen daarna. We zijn slechts matig zeker dat antibiotica de pijn verminderen die kinderen hebben na 10 tot 12 dagen. Ons vertrouwen is matig omdat slechts één studie dit resultaat vond in een extra analyse. We zijn er zeker van dat antibiotica het aantal kinderen met een afwijkende gehoortest na twee tot vier weken een klein beetje verminderen, maar dat antibiotica het risico na drie maanden niet verminderen. We zijn zeker dat antibiotica het risico op bijwerkingen verhogen.

Wanneer we het onmiddellijk geven van antibiotica vergelijken met het even afwachten en geen behandeling geven, hebben we weinig vertrouwen dat antibiotica de pijn verminderen na twee tot drie dagen. We zijn redelijk zeker dat antibiotica de pijn niet verminderen na drie tot zeven dagen. Ons vertrouwen is beperkt door mogelijke problemen in de manier waarop sommige onderzoeken zijn uitgevoerd.

Hoe up-to-date is het bewijs?
Het bewijs is up-to-date tot 14 februari 2023. De conclusies van deze update zijn gelijkaardig aan de conclusies van eerdere versies van het literatuuroverzicht.