Wat is het doel van dit literatuuronderzoek?

Het doel van deze Cochrane literatuuroverzicht was om uit te zoeken of er manieren zijn die het gebruik van de juiste geneesmiddelen bij ouderen kunnen verbeteren. Onderzoekers verzamelden en analyseerden alle relevante onderzoeken om deze vraag te beantwoorden. Ze namen 38 onderzoeken op in dit literatuuroverzicht.

Belangrijkste boodschappen

Ouderen nemen vaak medicijnen in om de symptomen van een chronische ziekte te behandelen en om te voorkomen dat de ziekte verergert. Te veel medicijnen innemen kan echter schadelijk zijn. We zijn niet zeker of de onderzochte aanpakken in dit literatuuroverzicht het juiste gebruik van geneesmiddelen zullen verbeteren. We hebben meer en beter onderzoek nodig om deze problemen aan te pakken.

Wat werd in het literatuuronderzoek bestudeerd?

Dit literatuuroverzicht bestudeert onderzoeken waarin zorgverleners actie hebben ondernomen om ervoor te zorgen dat ouderen de beste en veiligste medicijnen voor hun ziekte krijgen. Een van de aanpakken was het aanbieden van een dienst die bekend staat als farmaceutische zorg. Dit houdt in dat het juiste gebruik van geneesmiddelen wordt bevorderd door medicatiegerelateerde problemen op te sporen, te voorkomen en op te lossen. Een andere aanpak waarin we geïnteresseerd waren, was het gebruik van geautomatiseerde beslissingsondersteuning. Dit bestaat uit een programma op de computer van de arts dat helpt bij het selecteren van de juiste behandeling(en) of aanpakken. Soms werken verschillende zorgverleners hiermee ook samen.

Wat zijn de belangrijkste resultaten van het literatuuronderzoek?

De auteurs van dit literatuuroverzicht vonden 38 relevante onderzoeken uit 19 landen waaraan 18.073 ouderen deelnamen. Deze onderzoeken vergeleken aanpakken om het juiste gebruik van veel geneesmiddelen te verbeteren met de standaardzorg. Het is onzeker of de aanpakken het juiste gebruik van medicijnen verbeteren. Na analyse van alle onderzoeken konden we niet besluiten dat de aanpakken de geschiktheid van geneesmiddelen verbeterden (gebaseerd op scores toegekend door professionele experts). We konden ook niet besluiten of het aantal mogelijk ongeschikte geneesmiddelen verminderden (geneesmiddelen waarvan de schade groter is dan de baten). We konden niet zeggen of de aanpakken het aandeel patiënten met één of meer mogelijk ongeschikte medicatie verminderden. We weten ook niet of het aandeel patiënten met één of meer mogelijke 'omissies' (gevallen waarin een nuttig medicijn niet werd voorgeschreven) verminderden. Dit komt door de kwaliteit van het bewijs. In vergelijking met de laatste update van dit literatuuroverzicht vonden we wel meer studies die zich richtten op mogelijke omissies bij het voorschrijven. Er waren ook meer studies waarin zorgverleners samenwerkten. Daarnaast vonden we dat de aanpakken mogelijk weinig of geen verschil maakten in het aantal ziekenhuisopnames of kwaliteit van leven.

Wat zijn de beperkingen van het bewijs?

De kwaliteit van de onderzoeken was laag. Er waren aanzienlijke verschillen in de patiëntengroepen, de manier waarop de geschiktheid van medicatie werd gemeten en de aanpakken die werden gebruikt.

Hoe actueel is dit literatuuroverzicht?

In dit literatuuronderzoek is er gezocht naar studies die waren gepubliceerd tot januari 2021.