Najważniejsze informacje

– Leczenie selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny prawdopodobnie zmniejsza objawy przedmiesiączkowe w ocenie kobiet i może być bardziej skuteczne, gdy jest podawane w sposób ciągły a nie tylko w fazie lutealnej.

– Niepożądane skutki leczenia selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny są prawdopodobnie częste; najczęściej zgłaszane są nudności (mdłości), brak energii i silne pragnienie snu.

Czym są zespół napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (znany również jako PMS) to stosunkowo powszechny stan, który wpływa na fizyczne, psychiczne i społeczne samopoczucie kobiet w dniach poprzedzających miesiączkę, ustępując wraz z nadejściem miesiączki (krwawienia). Jest on spowodowany wahaniami hormonalnymi, ale jest poważniejszy niż normalne wahania nastroju, które występują podczas cyklu miesiączkowego. Kobiety z zespołem napięcia przedmiesiączkowego mogą doświadczać objawów depresji, lęku i drażliwości o nasileniu, które może powodować poważne cierpienie lub upośledzenie codziennego funkcjonowania.

Poważny typ zespołu napięcia przedmiesiączkowego znany jest jako przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne, które charakteryzuje się poważniejszymi objawami psychologicznymi i dłuższym czasem trwania objawów i dotyka od 1% do 6% kobiet. Zaburzenie to jest definiowane przez nawracające objawy psychiatryczne, w tym labilność emocjonalną (przesadne zmiany nastroju, w których występują silne emocje lub uczucia (niekontrolowany śmiech lub płacz, zwiększona drażliwość lub porywczość)), obniżony nastrój, agresję i drażliwość, które występują również w dniach poprzedzających miesiączkę.

Jak leczy się zespół napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne?

Leczenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowych zaburzeń dysforycznych może obejmować interwencje dotyczące stylu życia, takie jak ćwiczenia fizyczne, rzucenie palenia i kontrola masy ciała. Inne interwencje obejmują akupunkturę, leki takie jak doustne środki antykoncepcyjne zawierające drospirenon i leki ziołowe.

Czym są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny?

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny to rodzaj leków, które hamują wchłanianie serotoniny, naturalnie występującej substancji chemicznej, która działa jako przekaźnik między komórkami mózgu. Zmiana równowagi serotoniny wydaje się poprawiać nastrój. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny są najczęściej stosowane w leczeniu depresji i stanów lękowych, ale mogą być skuteczne w przypadku zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny były lepsze niż placebo (leczenie pozorowane) w poprawie ogólnej samooceny objawów przedmiesiączkowych u kobiet z zespołem napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowym zaburzeniem dysforycznym oraz zbadać występowanie działań niepożądanych związanych z leczeniem.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których porównywano selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny z placebo wśród kobiet ze zdiagnozowanym zespołem napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowym zaburzeniem dysforycznym. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy nasze zaufanie do danych naukowych, w oparciu o czynniki, takie jak metody i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Zidentyfikowaliśmy 34 badania z udziałem 4563 kobiet, u których zdiagnozowano poważny zespół napięcia przedmiesiączkowego lub przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne. Badania zostały opublikowane w latach 1991-2020 i były prowadzone głównie w krajach zachodnich; 19 badań przeprowadzono w USA. Większość kobiet była w wieku od 18 do 49 lat. Co najmniej 23 badania (68%) były finansowane przez firmy farmaceutyczne.

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny były prawdopodobnie skuteczne w zmniejszaniu ogólnych objawów napięcia przedmiesiączkowego. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny były zwykle przyjmowane w okresie dwóch tygodni poprzedzających rozpoczęcie miesiączki (faza lutealna) lub codziennie (w sposób ciągły). Oba schematy okazały się skuteczne, choć ciągłe dawkowanie było prawdopodobnie skuteczniejszym sposobem leczenia.

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny prawdopodobnie zwiększały ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, z których najczęstsze to nudności, brak energii i senność. Inne badania wykazały, że nudności mogą być przemijające, podczas gdy inne niepożądane efekty występowały dłużej. Dane naukowe sugerowały, że jeśli ryzyko nudności wynosiło 7% w grupie placebo, to w grupie selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny wynosiło ono 20% (od 16% do 24%). Sugerowano również, że ryzyko wystąpienia spadku energii wynosiło 5% w grupie placebo w porównaniu z 14% (od 10% do 20%) w grupie przyjmującej selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. Autorzy przeglądu obliczyli, że nudności mogą wystąpić jako działanie niepożądane u około jednej na osiem kobiet przyjmujących selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny w celu leczenia objawów napięcia przedmiesiączkowego, a brak energii może wystąpić jako działanie niepożądane u około jednej na dziewięć kobiet.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Mamy tylko umiarkowaną pewność co do danych naukowych, ponieważ w uwzględnionych badaniach niedokładnie raportowano metody przeprowadzenia badań. Ponadto ponad dwie trzecie uwzględnionych badań było finansowanych przez firmy farmaceutyczne, co może oznaczać, że efekty wyglądają bardziej korzystnie dla leku sponsora. Oznacza to, że wyniki należy interpretować z ostrożnością i konieczne są dalsze badania w celu ich potwierdzenia.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Niniejszy przegląd stanowi aktualizację poprzedniego. Te dane są aktualne do listopada 2023 r.