Najważniejsze informacje

- Interwencje na poziomie indywidualnym, w których uwaga skupiona jest na doświadczaniu stresu (np. koncentracja na myślach, uczuciach, zachowaniu) lub przebywaniu z dala stresu (np. ćwiczenia, relaks), mogą zmniejszyć stres wśród pracowników służby zdrowia do roku po interwencji.

- Połączenie interwencji na poziomie indywidualnym może zmniejszyć natężenie stresu w okresie do kilku miesięcy po zastosowaniu interwencji.

- Nie wiemy, czy interwencje skupiające się na czynnikach ryzyka związanych z pracą na poziomie indywidualnym mają jakikolwiek wpływ na natężenie odczuwanego stresu.

Co to jest stres?

Obecnie nie ma jednoznacznej definicji stresu (związanego z pracą). Ten przegląd dotyczy pracowników służby zdrowia odczuwających stres o natężeniu od małego do umiarkowanego oraz wypalenie zawodowe, co może prowadzić do depresji i zaburzeń lękowych, ale nie musi. Osoby narażone na stres mogą doświadczać objawów fizycznych, takich jak ból głowy, napięcie lub ból mięśni, ale także objawy psychiczne, takie jak upośledzenie koncentracji. Mogą także mieć problemy behawioralne (jak konflikty z innymi ludźmi) i emocjonalne (jak niestabilność emocjonalna).

Co można zrobić ze stresem wśród pracowników służby zdrowia?

Stres wśród pracowników opieki zdrowotnej można zwalczać na poziomie organizacyjnym, ale także na poziomie indywidualnym. Interwencje w zakresie zarządzania stresem na poziomie indywidualnym mają na celu:

- skupić swoją uwagę na doświadczaniu stresu (myśli, uczucia, zachowanie), na przykład poprzez terapię poznawczo-behawioralną lub trening umiejętności radzenia sobie ze stresem;

- skupić swoją uwagę z dala od doświadczenia stresu, na przykład poprzez ćwiczenie jogi, tai-chi, rysowanie lub akupunkturę;

- zmienić czynniki ryzyka związane z pracą na poziomie indywidualnym, np. wymagania dotyczące pracy.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy się dowiedzieć, czy różne rodzaje interwencji w zakresie zarządzania stresem na poziomie indywidualnym są lepsze niż niestosowanie żadnej interwencji (lub stosowanie innej interwencji) w celu zmniejszenia natężenia stresu wśród aktywnych zawodowo pracowników służby zdrowia.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, które dotyczyły interwencji w zakresie zarządzania stresem u pracowników służby zdrowia i raportowano w nich objawy stresu. Pracownicy służby zdrowia obejmują szeroką gamę zawodów i profesji, które świadczą pewien rodzaj usług opieki zdrowotnej, w tym praktyków świadczących bezpośrednią opiekę oraz pokrewne zawody medyczne.

Zsumowaliśmy i porównaliśmy wyniki włączonych badań oraz oceniliśmy ich wiarygodność na podstawie zastosowanej metodologii oraz wielkości próby.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy łącznie 117 badań, w których uczestniczyło 11 119 pracowników służby zdrowia. W większości badań uczestników obserwowano przez okres do 3 miesięcy, w niektórych do 12 miesięcy, a tylko w kilku dłużej niż rok.

Stwierdziliśmy, że można wpływać na redukcję stresu u pracowników służby zdrowia poprzez stosowanie interwencji w zakresie zarządzania stresem, niezależnie od tego, czy skupiają one uwagę na doświadczaniu stresu, czy też nie. Efekt ten może utrzymywać się do 1 roku po zakończeniu interwencji. Korzystne może być również połączenie kilku interwencji, przynajmniej w krótkim okresie czasu. Długoterminowe efekty stosowania interwencji w zakresie radzenia sobie ze stresem, dłuższe niż 1 rok po zakończeniu interwencji, pozostają nieznane. To samo dotyczy interwencji w zakresie (indywidualnych) czynników ryzyka związanych z pracą.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Oszacowane efekty interwencji w zakresie zarządzania stresem na poziomie indywidualnym mogą być zniekształcone ze względu na brak zaślepienia uczestników w uwzględnionych badaniach. Co więcej, wiele badań było stosunkowo niewielkich. Uwzględniając powyższe, nasze zaufanie do znalezionych efektów zostało zmniejszone.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane naukowe są aktualne do lutego 2022 roku.