Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

W tym przeglądzie Cochrane chcieliśmy dowiedzieć się, jak skuteczny w leczeniu udaru mózgu jest lek o nazwie cerebrolizyna lub jak skuteczne są inne środki podobne do cerebrolizyny.

Czym jest udar mózgu?

Udar mózgu powoduje nagłe osłabienie, które zazwyczaj skutkuje niedowładem połowiczym ciała. Jest to spowodowane nagłym odcięciem dopływu krwi do części mózgu, co blokuje dostarczanie tlenu i składników odżywczych do komórek mózgowych. Gdy dopływ krwi do mózgu jest zatrzymany, komórki mózgowe zaczynają obumierać. Może to prowadzić do uszkodzenia mózgu, niepełnosprawności, a nawet do śmierci.

Udar niedokrwienny mózgu jest najczęstszym rodzajem udaru. Do udaru niedokrwiennego mózgu dochodzi, gdy przepływ krwi zostaje zablokowany przez skrzep krwi lub fragment materiału tłuszczowego w tętnicy.

Dlaczego ten przegląd jest ważny?

Udar mózgu to nagły przypadek medyczny, który wymaga natychmiastowego leczenia. Udar niedokrwienny mózgu leczy się zazwyczaj kombinacją leków rozpuszczających skrzepliny i zapobiegających ich powstawaniu, obniżających ciśnienie tętnicze i zmniejszających stężenie cholesterolu.

Cerebrolizyna, i podobny do cerebrolizyny preparat Cortexin®, są mieszaninami białek, peptydów (krótkich łańcuchów aminokwasów) i aminokwasów (małych cząsteczek, które łączą się, tworząc białko) oczyszczonych z mózgów zwierząt (krów i świń). Niektóre z białek zawartych w cerebrolizynie występują naturalnie w ludzkim mózgu i mogą pomóc w ochronie i naprawie komórek mózgowych. Cerebrolizyna oraz Cortexin® są powszechnie stosowane w niektórych krajach w leczeniu udaru mózgu.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań dotyczących stosowania cerebrolizyny lub środków do niej podobnych w leczeniu świeżego udaru niedokrwiennego mózgu. Szukano badań z randomizacją (RCT), w których losowo decyduje się o metodzie leczenia każdego z uczestników, ponieważ badania te pozwalają uzyskać najbardziej wiarygodne dane na temat skuteczności terapii.

Okres wyszukiwania danych: w przeglądzie uwzględniono dane opublikowane do czerwca 2022 roku.

Czego się dowiedzieliśmy?

Odnaleźliśmy 7 badań obejmujących 1773 chorych ze świeżym udarem niedokrwiennym mózgu. W badaniach skupiono się na wpływie podawania cerebrolizyny wraz z lekami rozpuszczającymi skrzepliny i zapobiegającymi ich powstaniu (terapia standardowa) w ciągu pierwszych 48 godzin po udarze. W badaniach porównywano takie leczenie z samą terapią standardową lub z terapią standardową wraz z leczeniem pozorowanym (placebo).

Badania przeprowadzono w szpitalach w Austrii, Chorwacji, Czechach, Węgrzech, Rosji, Słowacji, Słowenii, Chinach, Hongkongu, Iranie, Birmie i Korei Południowej. Trwały one od 28 do 90 dni.

Wyniki przeglądu

Dodanie cerebrolizyny lub leku do niej podobnego (Cortexinu®) do standardowej terapii prawdopodobnie nie zwiększa ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny po udarze mózgu (6 badań, 1689 osób).

Nie znaleźliśmy wystarczających danych naukowych na temat wpływu cerebrolizyny lub Cortexinu® w odniesieniu do:

• ryzyka zgonu lub konieczności kontynuowania opieki po zakończeniu badania;
• ryzyka zgonu w ciągu 2 tygodni od wystąpienia udaru mózgu;
• czasu potrzebnego na powrót do pracy; lub
• dobrostanu (jakości życia).

Nie mamy pewności, czy włączenie cerebrolizyny do standardowej terapii miało jakikolwiek wpływ na liczbę osób, które zrezygnowały z udziału w badaniach (6 badań, 1689 osób).

Cerebrolizyna dołączona do standardowego leczenia prawdopodobnie nie miała znaczenia lub miała niewielkie znaczenie jeśli chodzi o:

• całkowitą liczbę osób, u których wystąpiły poważne działania niepożądane (działania zagrażające życiu, które mogą prowadzić do śmierci, niepełnosprawności lub dłuższego pobytu w szpitalu) (3 badania, 1335 osób);
• liczbę ciężkich działań niepożądanych, które doprowadziły do śmierci (3 badania, 1335 osób).

Jednak u większej liczby osób, którym podawano cerebrolizynę w połączeniu ze standardową terapią, wystąpiły poważne działania niepożądane, które nie zakończyły się śmiercią, niż u osób, którym podawano standardową terapię (samą lub z placebo) (3 badania, 1335 osób).

Cerebrolizyna lub środek do niej podobny (Cortexin®) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na całkowitą liczbę osób, u których wystąpiły jakiekolwiek działania niepożądane (4 badania, 1607 osób).

Nasza pewność co do otrzymanych wyników

Wyniki niniejszego przeglądu są umiarkowanej wiarygodności. Dane pochodzą z niewielkiej liczby badań. W 3 badaniach brała udział firma farmaceutyczna produkująca cerebrolizynę, co mogło wpłynąć na sposób zaprojektowania, przeprowadzenia i przedstawienia wyników tych badań. Niniejsze wnioski mogą ulec zmianie, jeśli dostępne będą wyniki kolejnych badań.

Wnioski

Dodanie cerebrolizyny lub środka do niej podobnego (Cortexinu®) do standardowej terapii po świeżym udarze niedokrwiennym prawdopodobnie:

• nie zmniejsza ryzyka zgonu.

Dołączenie cerebrolizyny do standardowej terapii po udarze niedokrwiennym mózgu prawdopodobnie:

• nie wpływa na ogólną liczbę osób, u których występują poważne działania niepożądane, ale
• zwiększa liczbę poważnych, niepowodujących zgonu działań niepożądanych.