سوال مطالعه مروری
در این 4اُمین بهروزرسانی مرور کاکرین از سال 2003، مطالعاتی آنالیز شدند که در آنها شرکتکنندگان بهطور تصادفی در گروههایی با مصرف زیاد و کم نمک توزیع شدند، تا تاثیر کاهش نمک مصرفی بر فشار خون (blood pressure; BP) و عوارض جانبی بالقوه کاهش مصرف نمک بر برخی هورمونها و لیپیدها، بررسی شود.
پیشینه
از آنجا که کاهش مصرف نمک باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به BP بالا میشود، معمولا به ما توصیه میشود تا مصرف نمک خود را کاهش دهیم، با این فرض که باعث کاهش مرگومیر میشود. با این حال، تاثیر کاهش مصرف نمک بر BP در افراد با BP طبیعی زیر سوال رفته است. علاوه بر این، چندین مطالعه نشان دادهاند که کاهش مصرف نمک باعث فعال شدن سیستم هورمونی حفظ نمک (رنین و آلدوسترون)، هورمونهای استرس (آدرنالین و نورآدرنالین) و افزایش مواد چربی (کلسترول و تریگلیسیرید) در خون میشود. در نهایت، مشاهدات اخیر در جمعیتهای عمومی نشان میدهند که مصرف کم نمک با افزایش مرگومیر همراه است.
تاریخ جستوجو
شواهد فعلی تا اپریل 2018 بهروز است.
ویژگیهای مطالعه
صدونودوپنج (195) مطالعه مداخلهای با حضور 12,296 نفر وارد شدند که از سه تا 1100 روز طول کشیده، و حداقل یکی از معیارهای تاثیر مداخله را ارزیابی کردند. شرکتکنندگان سالم بوده یا فشار خون بالا داشتند. مطالعات طولی (longitudinal) نشان دادهاند که تاثیر کاهش نمک مصرفی بر BP پس از حداکثر هفت روز پایدار است و نتایج مطالعات جمعیتی حاکی از آن هستند که افراد بسیار کمی در روز بیش از 14.5 گرم نمک میخورند. بنابراین، تجزیهوتحلیلهای زیر-گروه 131 مطالعه را با طول مدت حداقل هفت روز و مصرف نمک حداکثر 14.5 گرم در روز نیز انجام دادیم.
منابع تامین مالی مطالعه
فقط شش مطالعه توسط سازمانهای صنایع غذایی پشتیبانی شدند.
نتایج کلیدی
میانگین مصرف سدیم در رژیم غذایی از 11.5 گرم در روز به 3.8 گرم در روز کاهش یافت. کاهش SBP/DBP در افراد با فشار خون طبیعی معادل 1.1/0 میلیمتر جیوه (حدود 0.3%)، و در افراد مبتلا به هیپرتانسیون برابر با 5.7/2.9 میلیمتر جیوه (حدود 3%) گزارش شد. در مقابل، تاثیر این مداخله بر هورمونها و لیپیدها در افراد دارای فشار خون طبیعی و فشار خون بالا مشابه بود. رنین 55%؛ آلدوسترون 127%؛ آدرنالین 14%؛ نورآدرنالین 27%؛ کلسترول 2.9%؛ و تریگلیسیرید 6.3% افزایش یافتند.
کیفیت شواهد
فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده وارد شدند و بنابراین درجه شواهد در سطح بالا در نظر گرفته شد، اگرچه در برخی از تجزیهوتحلیلهای کوچکتر، کاهش سطح کیفیت پیدا کرد.
در شرکتکنندگان سفیدپوست، کاهش مصرف سدیم مطابق با توصیههای عمومی منجر به کاهش میانگین فشار شریانی (mean arterial pressure; MAP) حدود 0.4 میلیمتر جیوه در شرکتکنندگان با فشار خون طبیعی و کاهش MAP حدود 4 میلیمتر جیوه در شرکتکنندگان مبتلا به هیپرتانسیون شد. شواهد ضعیفی نشان میدهد که این تأثیرات ممکن است در شرکتکنندگان سیاهپوست و آسیایی اندکی بیشتر باشد. اثرات کاهش مصرف سدیم بر عوارض جانبی بالقوه (هورمونها و لیپیدها) نسبت به تاثیر آن بر BP، به ویژه در افراد با BP طبیعی، ثابتتر و بدون تناقض بود.
مطالعات کوهورت اخیر نشان میدهند که مصرف نمک به میزان کمتر از 6 گرم با افزایش مرگومیر مرتبط است. این یافتهها توصیههای عمومی را برای کاهش مصرف نمک به کمتر از 6 گرم در روز، که بر اساس اثرات احتمالی فشار خون (blood pressure; BP) و بدون وقوع عوارض جانبی بنا شده، تغییر ندادهاند.
ارزیابی اثرات کاهش مصرف سدیم بر BP، و بر عوارض جانبی بالقوه (هورمونها و لیپیدها).
متخصص اطلاعات گروه هیپرتانسیون در کاکرین برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده به جستوجو در بانکهای اطلاعاتی زیر تا اپریل 2018 و برای بهروز کردن آنها در مارچ 2020 پرداخت: پایگاه ثبت تخصصی گروه هیپرتانسیون در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE (از 1946)؛ Embase (از 1974)، پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت، و ClinicalTrials.gov. همچنین با نویسندگان مقالات مرتبط برای یافتن مطالعات منتشر شده و منتشر نشده بیشتر تماس گرفتیم. هیچگونه محدودیتی از نظر زبان مطالعه اعمال نشد. مقالاتی که در جستوجوی اخیر به دست آمدند، در بخش «در انتظار ارزیابی» ثبت میشوند.
مطالعاتی وارد شدند که افراد را به دو گروه رژیم غذایی کم-سدیم و پُر-سدیم تصادفیسازی کرده و حداقل یکی از پارامترهای پیامد (BP، رنین، آلدوسترون، نورآدرنالین، آدرنالین، کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی پائین، و تریگلیسیرید) را ارزیابی کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را گردآوری، و با Review Manager 5.3 آنالیز کردند. درجه قطعیت شواهد با استفاده از درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی شد.
از زمان انجام اولین مرور در سال 2003، تعداد منابع وارد شده از 96 مورد به 195 مورد افزایش یافته است (174 مطالعه در سفیدپوستها انجام شدند). از آنجا که مطالعه قبلی پیامدهای مختلفی را از BP در جمعیتهای سیاه و سفید مطالعه نشان داد، پیامدهای BP را بر اساس نژاد افراد طبقهبندی کردیم.
تاثیر کاهش مصرف سدیم (از 203 به 65 میلیمول در روز) بر BP در شرکتکنندگان سفیدپوست به شرح زیر بود: فشار خون طبیعی: SBP: تفاوت میانگین (MD): 1.14- میلیمتر جیوه (95% فاصله اطمینان (CI): 1.65- تا 0.63-)، 5982 شرکتکننده، 95 کارآزمایی؛ DBP: MD؛ 0.01+ میلیمتر جیوه (95% CI؛ 0.37- تا 0.39)، 6276 شرکتکننده، 96 کارآزمایی. هیپرتانسیون: SBP: MD؛ 5.71- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 6.67- تا 4.74-)، 3998 شرکتکننده، 88 کارآزمایی؛ DBP: MD؛ 2.87- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 3.41- تا 2.32-)، 4032 شرکتکننده؛ 89 کارآزمایی (همه شواهد با کیفیت بالا).
بیشترین کنتراست سوگیری (bias) در سراسر مطالعات برای سوگیری تشخیص ثبت شد. مقایسه مطالعات با خطر پائین سوگیری تشخیص در مقایسه با مطالعاتی که خطر بالا/نامشخص سوگیری داشتند، هیچ تفاوتی را نشان نداد.
تاثیر کاهش مصرف سدیم (از 195 به 66 میلیمول در روز) بر میزان BP در شرکتکنندگان سیاهپوست به شرح زیر بود: فشار خون طبیعی: SBP: تفاوت میانگین (MD): 4.02- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 7.37- تا 0.68-)؛ DBP: MD؛ 2.01- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 4.37- تا 0.35)، 253 شرکتکننده، 7 کارآزمایی. هیپرتانسیون: SBP: MD؛ 6.64- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 9.00- تا 4.27-)؛ DBP: MD؛ 2.91- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 4.52- تا 1.30-)؛ 398 شرکتکننده؛ 8 کارآزمایی (شواهد با کیفیت پائین).
تاثیر کاهش مصرف سدیم (از 217 تا 103 میلیمول در روز) بر میزان BP در شرکتکنندگان آسیایی به شرح زیر بود: فشار خون طبیعی: SBP: تفاوت میانگین (MD): 1.50- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 3.09- تا 0.10)؛ DBP: MD؛ 1.06- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 2.53- تا 0.41)، 950 شرکتکننده، 5 کارآزمایی. هیپرتانسیون: SBP: MD؛ 7.75- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 11.44- تا 4.07-)؛ DBP: MD؛ 2.68- میلیمتر جیوه (95% CI؛ 4.21- تا 1.15-)، 254 شرکتکننده؛ 8 کارآزمایی (همه شواهد با کیفیت متوسط).
طی کاهش سدیم، رنین به میزان 1.56 نانوگرم/میلیلیتر/ساعت (95% CI؛ 1.39 تا 1.73) در 2904 شرکتکننده (82 کارآزمایی) افزایش یافت؛ آلدوسترون به میزان 104 پیگوگرم/میلیلیتر (95% CI؛ 88.4 تا 119.7) در 2506 شرکتکننده (66 کارآزمایی) بیشتر شد؛ نورآدرنالین به میزان 62.3 پیگوگرم/میلیلیتر (95% CI: 41.9 تا 82.8) در 878 شرکتکننده (35 کارآزمایی) بیشتر شد؛ آدرنالین به میزان 7.55 پیکوگرم/میلیلیتر (95% CI: 0.85 تا 14.26) در 331 شرکتکننده (15 کارآزمایی) افزایش یافت؛ کلسترول در 917 شرکتکننده (27 کارآزمایی) به میزان 5.19 میلیگرم/دسیلیتر (95% CI؛ 2.1 تا 8.3) بیشتر شد؛ تریگلیسیرید به میزان 7.10 میلیگرم/دسیلیتر (95% CI: 3.1 تا 11.1) در 712 شرکتکننده (20 کارآزمایی) افزایش یافت؛ LDL تمایل به افزایش به میزان 2.46 میلیگرم/دسیلیتر (95% CI؛ 1- تا 5.9) در 696 شرکتکننده (18 کارآزمایی) داشت؛ HDL در 738 شرکتکننده (20 کارآزمایی) به میزان 0.3- میلیگرم/دسیلیتر (95% CI؛ 1.66- تا 1.05) بدون تغییر باقی ماند (تمام شواهد با کیفیت بالا به جز شواهد مربوط به آدرنالین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.