Belangrijkste boodschappen

- Het belasten van (druk zetten op) een gebroken enkel binnen drie weken na de operatie kan helpen bij het herstel. Maar dit verbetert het herstel misschien niet genoeg om van belang te zijn.

- Het dragen van een afneembaar enkelverband (dat toelaat om de geblesseerde enkel te strekken en te oefenen) in de eerste zes weken na de operatie kan helpen bij het herstel. Maar ook dit verschil is mogelijk niet genoeg om van belang te zijn.

- Er is niet genoeg bewijs om te weten hoe goed oefeningen of fysiotherapie (kinesitherapie) helpen bij het herstel na een gebroken enkel.

Gebroken enkels

Een gebroken enkel is een van de meest voorkomende botbreuken. Soms is een operatie nodig om het gebroken bot te herstellen en soms heeft de enkel alleen een paar weken steun nodig om te genezen. De genezing van het bot duurt meestal ongeveer zes weken, maar het kan veel langer duren voordat iemand zijn normale activiteiten weer kan uitvoeren. Tijdens deze herstelperiode kunnen verschillende behandelingen worden gebruikt om de beweging of spierkracht van de enkel, of allebei, te verbeteren.

Welke behandelingen worden gebruikt om het herstel te verbeteren?

- Vroegtijdig belasten (druk zetten op de enkel) of uitgesteld belasten. Mensen kunnen worden aangemoedigd om binnen drie weken na de operatie hun enkel te belasten. Een andere behandeling is om de eerste zes weken de geblesseerde enkel helemaal niet te belasten.

- Afneembaar enkelverband of niet-afneembare enkelsteun. Er kan een brace, spalk of ander afneembaar enkelverband rond de enkel worden geplaatst. Hierdoor kunnen mensen het verband regelmatig verwijderen om hun enkel te strekken en te bewegen. Maar er kan ook een gips worden aangebracht, zodat de enkel niet kan bewegen.

- Fysiotherapie/kinesitherapie. Dit kan bestaan uit verschillende soorten enkeloefeningen, mogelijk onder begeleiding van een fysiotherapeut (of andere oefentherapeut), en mensen moeten mogelijk speciale apparatuur gebruiken.

Wat wilden we onderzoeken?

We wilden uitzoeken of een van deze behandelingen beter was dan een andere in het bevorderen van de:

- enkelfunctie (hoe goed iemand activiteiten waarbij de enkel betrokken is kan doen en of iemand problemen zoals pijn of zwelling in de enkel ervaart);

- kwaliteit van leven;

- tevredenheid over de behandeling (hoe tevreden iemand is met zijn behandeling); en

- pijn.

Daarnaast wilden we weten of een van deze behandelingen gepaard ging met een verhoogd risico op een extra operatie (op een later tijdstip) aan de enkel.

Wat hebben we gedaan?

We zochten naar studies die de verschillende behandelingen onderzochten om het herstel na een enkelbreuk te verbeteren. We hebben de resultaten van de studies vergeleken en samengevat. We beoordeelden ons vertrouwen in het bewijs onder andere op basis van de onderzoeksmethoden en het aantal deelnemers.

Wat hebben we gevonden?

We vonden 53 studies waaraan 4489 volwassenen met een gebroken enkel deelnamen. De meeste deelnemers van de studies werden geopereerd om het bot te repareren en andere deelnemers gebruikten alleen enkelverbanden (zonder operatie) in de eerste weken na het letsel.

Belangrijkste resultaten

Vroegtijdig versus uitgesteld belasten. Vroegtijdig belasten na een operatie van een gebroken enkel leidt waarschijnlijk tot een heel kleine verbetering van de enkelfunctie. Het verschil is misschien niet groot genoeg om van belang te zijn. Hoewel het ook kan leiden tot een betere kwaliteit van leven, is het verschil alweer misschien niet groot genoeg om van belang te zijn. We konden niet vaststellen of er verschillen waren tussen de twee behandelingen in hoe tevreden mensen waren met de behandeling of in de pijn die ze hadden. Er is mogelijk weinig of geen verschil in hoeveel mensen een extra enkeloperatie nodig hebben tussen beide behandelingen.

Afneembaar enkelverband of een niet-afneembare enkelsteun (zoals een gips).

- Voor mensen die na hun blessure worden geopereerd, kan een verwijderbaar enkelverband leiden tot een betere functie van de enkel. Het verschil is voor sommige mensen misschien niet groot genoeg is om van belang te zijn. Mensen hebben waarschijnlijk ook meer kans op een betere kwaliteit van leven, maar ook dit verschil is niet altijd groot genoeg om van belang te zijn. We konden niet zeggen of er verschillen waren tussen de verschillende soorten enkelverbanden wat betreft pijn. Het kan zijn dat er weinig of geen verschil is tussen enkelverbanden wat betreft de noodzaak van een extra enkeloperatie.

- Mensen die niet geopereerd hoefden te worden ervaren mogelijk weinig of geen verschil tussen de verschillende soorten enkelverbanden wat betreft enkelfunctie of levenskwaliteit. We konden niet vaststellen of er verschillen waren tussen de enkelverbanden wat betreft pijn of de noodzaak voor een operatie aan de enkel op een later tijdstip.

Geen enkel onderzoek over enkelverbanden bekeek tevredenheid over de behandeling.

Fysiotherapie/Kinesitherapie Studies onderzochten zeer verschillende soorten therapie (onder andere verschillende oefenprogramma's of verschillende apparatuur om de enkel te trainen). De onderzoeken waren vaak klein en we konden niet zeggen of een van de behandelingen beter was dan een andere. Deze studies onderzochten niet hoeveel mensen later geopereerd moesten worden.

Wat zijn de beperkingen van het bewijs?

We konden niet altijd vertrouwen hebben in het bewijs omdat de mensen in de onderzoeken altijd wisten welke behandeling werd gebruikt voor hun enkel. Sommige bevindingen toonden aan dat er weinig of geen verschil was. Sommige onderzoeken waren erg klein en soms verschilden de behandelopties veel van elkaar.

Hoe actueel is het bewijs?

Het bewijs is up-to-date tot juni 2023.