Co analizowano w niniejszym przeglądzie?

Ograniczenia fizyczne (ang. physical restraints, PR) to urządzenia uniemożliwiające swobodne poruszanie i wybieranie dowolnej pozycji. Przykładami są barierki przyłóżkowe, pasy i stałe stoliki, które uniemożliwiają wstanie z łóżka lub z krzesła. Korzystanie z PR wobec osób starszych cierpiących na demencję lub niemogących sprawnie się poruszać jest dość powszechne w placówkach opiekuńczych lub nawet w domach prywatnych. Głównym powodem stosowania PR jest chęć zapobiegania przypadkowym upadkom i urazom związanym z upadkiem lub zapobieganie wchodzeniu do pokojów innych osób lub chodzeniu niezauważonym i narażaniu siebie lub innych na ryzyko.

Wątpliwe jest, aby stosowanie PR było skutecznym sposobem zapobiegania upadkom lub urazom związanym z upadkami. Zmuszanie ludzi do spędzania większej ilości czasu w bezruchu może pogorszyć problemy z chodzeniem i w rezultacie zwiększyć ryzyko upadku. Może również zwiększać uczucie strachu, gniewu i dyskomfortu oraz obniżać samopoczucie. Inne niezamierzone konsekwencje obejmują zwiększone ryzyko odleżyn i nietrzymania moczu oraz urazów bezpośrednio związanych ze stosowaniem PR. W niektórych krajach stosowanie PR jest w większości przypadków nielegalne, a wytyczne zalecają ograniczenie lub zaprzestanie jego stosowania.

Jaki był cel tego przeglądu?

Chcieliśmy się dowiedzieć, które interwencje są najskuteczniejsze w zapobieganiu lub ograniczaniu stosowania PR u osób starszych objętych długoterminową opieką w placówkach opiekuńczych lub w domu. Interwencje mające na celu zapobieganie i ograniczanie stosowania PR zazwyczaj obejmują edukację i szkolenia dla personelu pielęgniarskiego, a także mogą obejmować zmiany w polityce i sposobie organizacji opieki.

Co zrobiliśmy?

Zaktualizowaliśmy przegląd, który został ostatnio opublikowany w 2011 roku. Szukaliśmy badań klinicznych dotyczących interwencji, których celem było zmniejszenie częstości stosowania lub zapobieganie stosowaniu PR u osób starszych objętych opieką długoterminową. Badania kliniczne musiały obejmować grupę porównawczą osób, które nie otrzymały interwencji (grupa kontrolna). Uwzględniliśmy 11 badań. Wszystkie przeprowadzono w placówkach opieki długoterminowej (domach opieki dla osób starszych). Średni wiek osób biorących udział w badaniach wynosił około 85 lat. W większości badań ocenianą interwencję porównano z dotychczasowym leczeniem, chociaż w 2 badaniach kierownicy domów opieki w grupie kontrolnej otrzymali dodatkowe informacje na temat PR.

W 4 badaniach oceniano interwencje organizacyjne, których celem była zmiana polityki i praktyki, tak aby personel pielęgniarski rzadziej lub wcale nie korzystał z PR. Ważną częścią tych interwencji było szkolenie „mistrzów”, w celu wspierania reszty personelu w unikaniu stosowania PR. W 6 badaniach oceniono mniej złożone interwencje, które oferowały edukację bezpośrednio personelowi pielęgniarskiemu. W jednym z badań dostarczono personelowi pielęgniarskiemu szczegółowej oceny ryzyka upadku poszczególnych pensjonariuszy.

Czego się dowiedzieliśmy?

Za główny punkt końcowy przyjęto liczbę osób, wobec których w okresie badania co najmniej raz zastosowano PR. Stwierdziliśmy, że interwencje organizacyjne prawdopodobnie doprowadziły do zmniejszenia liczby osób skrępowanych i znacznego zmniejszenia liczby osób unieruchomionych pasami. W jednym z badań raportowano, czy mieszkańcy odnieśli w okresie objętym badaniem jakąkolwiek krzywdę i nie zgłoszono żadnych szkodliwych zdarzeń. Nie znaleźliśmy żadnych danych naukowych świadczących o tym, że interwencje wpłynęły na liczbę osób, u których odnotowano co najmniej jeden upadek lub uraz związany z upadkiem, ani na liczbę osób, którym przepisano leki modyfikujące zachowanie. Badania te były w większości dobrze przeprowadzone i udokumentowane.

W przypadku prostych interwencji edukacyjnych jakość badań i sposób ich raportowania były zróżnicowane, co wpłynęło na nasze zaufanie do wyników. Wyniki badań były niespójne, więc nie mogliśmy wyciągnąć żadnych wniosków na temat wpływu tego typu interwencji na stosowanie PR. W żadnym z tych badań nie odnotowano szkodliwych zdarzeń. Ponownie nie znaleźliśmy żadnych dowodów na to, że interwencje wpłynęły na liczbę osób, które doświadczyły co najmniej jednego upadku lub urazu spowodowanego upadkiem, nie mogliśmy też być pewni wpływu na przepisywanie leków.

Z jednego badania wynika, że informowanie personelu pielęgniarskiego o indywidualnym ryzyku upadku pensjonariuszy może nie prowadzić do zmniejszenia częstości stosowania PR, w porównaniu z grupą kontrolną.

Jaki jest wniosek?

Interwencje organizacyjne mające na celu ograniczenie stosowania PR poprzez zmianę polityki i praktyki w domach opieki prawdopodobnie skutecznie zmniejszają ogólną liczbę osób unieruchomionych, a zwłaszcza zapiętych pasami. Zmniejszenie ograniczeń nie spowodowało zwiększenia liczby upadków. Nie mamy pewności, czy proste interwencje edukacyjne ograniczają stosowanie PR, a interwencje dostarczające informacji o ryzyku upadku mieszkańców mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na częstość stosowania PR. Wszystkie dane naukowe pochodzą z badań przeprowadzonych w instytucjach i mogą nie mieć zastosowania w opiece w domach prywatnych.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Wyniki badań są aktualne do 4 sierpnia 2022 r.