Kluczowe informacje
Podanie 2 dawek szczepionki pełnokomórkowej z podjednostką rekombinantu toksyny B cholery (szczepionka WC-rBS [nazwa handlowa Dukoral]), ze szczepieniem uzupełniającym lub bez niego, wiąże się z mniejszą liczbą przypadków cholery w ciągu 2 lat.
Podanie 2 dawek dwuwalentnej szczepionki pełnokomórkowej (szczepionka BivWC [nazwa handlowa Shanchol]) wiąże się z mniejszą liczbą przypadków cholery w ciągu 5 lat.
Zastosowanie pojedynczej dawki szczepionki Shanchol wiąże się z mniejszą liczbą przypadków cholery i przypadków ciężkiej cholery prowadzącej do odwonienia w ciągu 2 lat.
Szczepionki uważa się za bezpieczne, a skutki uboczne zgłaszane we wszystkich grupach były podobne.
Konieczne są dalsze badania w celu oceny skuteczności podania pojedynczej dawki szczepionki Shanchol i 2 dawek szczepionki Dukoral w ciągu 5 lat obserwacji.
Nie znaleźliśmy żadnych badań klinicznych dotyczących innych szczepionek BivWC, takich jak Euvichol lub Euvichol-Plus. Jednak wszystkie szczepionki BivWC mają taką samą zdolność do zabijania bakterii cholery. Dlatego uzasadnione jest odniesienie wyników badań klinicznych dotyczących szczepionki Shanchol do szczepionek Euvichol i Euvichol-Plus.
Co to jest cholera?
Cholera to choroba wywoływana przez bakterie Vibrio cholerae . Ludzie zarażają się poprzez spożywanie żywności lub wody zanieczyszczonej tymi bakteriami. Cholera występuje na całym świecie, w obszarach o złych warunkach sanitarnych lub braku czystej wody i stanowi szczególne zagrożenie podczas kryzysów humanitarnych. U chorych na cholerę może wystąpić ciężka biegunka, która może prowadzić do poważnego odwodnienia. Bez leczenia wiele osób umiera.
Jak zapobiega się cholerze?
Szczepionki przeciwko cholerze są opracowywane od wielu lat. Przyjmuje się je doustnie, mogą być opłacalne kosztowo i łatwe do podania. Można je przechowywać i dostarczać na wybrane obszary podczas kryzysów humanitarnych.
W kilku badaniach klinicznych oceniano skuteczność doustnych szczepionek przeciwko cholerze u dzieci i dorosłych w różnych warunkach, podawanych w różnych dawkach i obserwowanych przez różny czas. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wstępnie zakwalifikowała niektóre doustne szczepionki przeciwko cholerze zawierające zabite bakterie. Oznacza to, że zastosowano standardowe procedury oceny bezpieczeństwa i skuteczności szczepionki (czyli tego, jak dobrze działa i ile skutków ubocznych wywołuje). Świadczą tę usługę na rzecz Organizacji Narodów Zjednoczonych, które pozyskują szczepionki, takich jak UNICEF.
Szczepionka, która jest łatwa do podania dzieciom i dorosłym i jest bardzo skuteczna w zapobieganiu cholerze lub ochronie ludzi przed ciężką cholerą prowadzącą do odwodnienia, byłaby bardzo cenna w zwalczaniu tej potencjalnie śmiertelnej choroby. Jeśli szczepionka będzie łatwa do przyjęcia i będzie miała niewiele skutków ubocznych, zachęci to więcej osób do jej przyjmowania w krajach, w których jest ona potrzebna.
Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Chcieliśmy dowiedzieć się, jak skuteczne i bezpieczne dla dzieci i dorosłych są dostępne, zatwierdzone przez WHO doustne szczepionki przeciwko cholerze zawierające zabite bakterie.
Co zrobiliśmy w tym celu?
Przeszukaliśmy literaturę medyczną pod kątem badań klinicznych, które odpowiadałyby na nasze pytanie. Sprawdziliśmy, zebraliśmy i przeanalizowaliśmy wszystkie odpowiednie badania. W tym celu zastosowaliśmy standardowe metody Cochrane.
Czego się dowiedzieliśmy?
Uwzględniliśmy 5 badań klinicznych z udziałem 462 754 uczestników, które przeprowadzono w 3 różnych krajach: w Peru, w Indiach i w Bangladeszu.
Głównie wyniki
Podanie 2 dawek szczepionki Dukoral, z dawką przypominającą lub bez niej, zmniejszyło liczbę przypadków cholery w ciągu 2 lat.
Podanie 2 dawek szczepionki Shanchol zmniejszyło liczbę przypadków cholery w ciągu 5 lat.
Podanie pojedynczej dawki szczepionki Shanchol zmniejszyło liczbę przypadków cholery i przypadków ciężkiej cholery prowadzącej do odwodnienia w ciągu 2 lat.
Ogólnie rzecz biorąc, uczestnicy stwierdzili, że doustne szczepionki przeciwko cholerze zawierające zabite bakterie są łatwe w użyciu i bezpieczne. Skutki uboczne były podobne we wszystkich grupach – szczepionej i kontrolnych.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Poza szczepionką Shanchol nie znaleźliśmy żadnych badań, w których analizowano działanie szczepionek BivWC. Jednak ich wpływ na bakterie cholery jest taki sam, więc wyniki dla szczepionki Shanchol powinny mieć zastosowanie również do szczepionek Euvichol i Euvichol-Plus.
Jak aktualne są te dane naukowe?
Poszukiwaliśmy badań dostępnych do 7 lutego 2023 roku.
Tłumaczenie: Paulina Węglarz; Redakcja: Karolina Moćko