Zašto je ovo važno?

Pneumotoraks se opisuje kao zrak koji se nakuplja između pluća i prsnog koša. Pneumotoraks može uzrokovati kolaps pluća, promijeniti poziciju srca i drugih struktura u prsištu, smanjiti protok krvi natrag do srca i uzrokovati šok opasan po život. Liječnici mogu izvesti torakotomiju i postaviti torakalni dren – postupak s rizikom komplikacija poput krvarenja, ozljeda organa i infekcija – kako bi oslobodili zarobljeni zrak. Neprepoznavanje pneumotoraksa (lažno negativni nalaz, LN) može dovesti do otkazivanja srca i pluća te do smrti. Netočna dijagnoza pneumotoraksa (lažno pozitivni nalaz, LP) može dovesti do nepotrebnog izvođenja torakotomije s postavljanjem torakalnog drena.

Cilj Cochraneovog sustavnog pregleda

Odrediti koliko je točan ultrazvučni pregled prsnog koša u usporedbi s rendgenskim zračenjem prsnog koša u dijagnosticiranju pneumotoraksa kod osoba s traumom na odjelu hitnog prijema. Uključeno je 13 istraživanja kako bi se odgovorilo na ovo pitanje.

Što je bilo proučavano u ovom sustavnom pregledu?

Uspoređena je dijagnostička točnost dva testa, ultrazvučne pretrage (engl. chest ultrasonography, CUS) i rendgenskog zračenja prsnog koša (engl. chest X-ray, CXR). Ta dva testa su uspoređena i sa kompjutoriziranom tomografijom (CT) ili, ako postoji klinička indikacija, torakotomijom s postavljanjem torakalnog drena kao standardnim postupkom.

Koji su ključni rezultati ovog sustavnog pregleda?

Analiza je uključila rezultate 1,271 ispitanika s traumom, od čega je njih 410 imalo pneumotoraks izazvan traumom.

Rezultati ovih istraživanja pokazuju da, u teoriji, ako je ultrazvučna pretraga prsnog koša bila korištena na skupini od 100 ispitanika, gdje je 30% imalo pneumotoraks uzrokovan traumom, 28 ispitanika bi na ultrazvučnom pregledu prsnog koša imalo pozitivan nalaz za pneumotoraks (točno pozitivan, TP) i jedan od njih (3,6%) bio bi krivo klasificiran kao pneumotoraks (lažno pozitivan, LP). Od 72 ispitanika s negativnim nalazom za pneumotoraks, njih 3 (4,2%) bi zapravo imalo pneumotoraks (lažno negativan, LN).

U teoriji, ako bi bilo korišteno rendgensko zračenje prsnog koša na skupini od 100 ispitanika, gdje njih 30 (30%) ima pneumotoraks uzrokovan traumom, njih 14 bi imalo pozitivan rezultat na pneumotoraks (TP) i niti jedan od njih (0%) ne bi bio lažno klasificiran kao pneumotoraks (LP). Od 86 ispitanika s negativnim rezultatom za pneumotoraks, njih 16 (18,6%) bi zapravo imalo pneumotoraks (LN).

Koliko su rezultati istraživanja u ovom sustavnom pregledu pouzdani?

Brojevi prikazani u rezultatima su prosjeci svih istraživanja u sustavnom pregledu. Dok su rezultati ultrazvučne metode bili prilično dosljedni, rezultati za rendgensko zračenje su bili raznoliki. Zato ne možemo biti sigurni da će rendgensko zračenje uvijek proizvesti iste rezultate. U uključenim istraživanjima dijagnoza pneumotoraksa uzrokovanog traumom bila je potvrđena korištenjem kompjutorizirane tomografije (CT) ili torakotomijom s uvođenjem torakalnog drena. Unatoč problemima s provođenjem nekih istraživanja, njihovi rezultati se nisu razlikovali od istraživanja koja su bila pouzdanija.

Kome je namijenjen ovaj sustavni pregled?

Rezultati se možda ne odnose na osobe u drugačijim okolnostima i okruženjima ili s pneumotoraksom drugog uzroka. Istraživanja uključena u sustavni pregled bila su usmjerena na dijagnosticiranje pneumotoraksa uzrokovanog traumom na odjelu hitnog prijema, a provedena su na tri kontinenta. Prosječna pojavnost pneumotoraksa uzrokovanog traumom bila je 30%, a sezala je od 21% do 52%.

Što ovi rezultati znače?

Istraživanja u ovom sustavnom pregledu pokazuju kako je ultrazvučna metoda točnija od rendgenskog zračenja u dijagnosticiranju pneumotoraksa na odjelima hitnog prijema u osoba s traumom. To može dovesti do pravovremenog liječenja izvođenjem torakotomije s postavljanjem torakalnog drena, što smanjuje komplikacije povezane s pneumotoraksom i poboljšava ishode. Rizik propuštanja dijagnoze uz pomoć ultrazvučne metode je nizak (4,2% onih čiji nalaz ultrazvuka prikazuje da nemaju pneumotoraks), što ukazuje kako se za samo nekoliko osoba možda neće odmah započeti liječenje torakotomijom s postavljanjem torakalnog drena. Rizik pogrešne dijagnoze pneumotoraksa uzrokovanog traumom korištenjem ultrazvučne metode je nizak (3,6%) i može dovesti do nepotrebne torakotomije s postavljanjem torakalnog drena.

Rizik propuštanja dijagnoze pneumotoraksa uzrokovanog traumom uz pomoć rendgenskog zračenja je visok (18,6% onih čiji nalaz rendgenskog zračenja prikazuje da nemaju pneumotoraks), što ukazuje kako se za velik broj osoba možda neće odmah započeti liječenje. Rizik pogrešne dijagnoze pneumotoraksa uzrokovanog traumom korištenjem rendgenskog zračenja je nizak (0% onih čiji ultrazvučni nalaz prikazuje pneumotoraks).

Datum pretraživanja dokaza

U ovaj su sustavni pregled uključeni dokazi objavljeni od 1900. godine do 10. travnja 2020. godine.