การบำบัดด้วยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม (cognitive behavioural therapy; CBT) ได้ผลดีกว่าการจัดการอย่างง่ายหรือการบำบัดทางจิตวิทยาอื่นๆ สำหรับผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรควิตกกังวลหรือไม่

ใจความสำคัญ

• หลักฐานชี้ให้เห็นว่าการบำบัดด้วยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม อาจช่วยลดความรุนแรงของความวิตกกังวลได้ทันทีหลังการรักษาเมื่อเทียบกับการจัดการอย่างง่าย อย่างไรก็ตาม การลดความรุนแรงของความวิตกกังวลอาจไม่ยั่งยืน และเมื่อเวลาผ่านไป 6 เดือน อาจไม่มีความแตกต่างกันระหว่างวิธีการรักษา

• เนื่องจากขาดหลักฐาน เราจึงไม่ทราบว่า CBT มีประสิทธิผลมากกว่าหรือน้อยกว่าการบำบัดทางจิตวิทยาอื่น ๆ

• จำเป็นต้องมีการศึกษาวิจัยที่ใหญ่ขึ้นและได้รับการออกแบบมาอย่างดีเพื่อตรวจสอบว่าผู้สูงอายุที่มีปัญหาความวิตกกังวลที่ได้รับ CBT จะสามารถฟื้นตัวได้เต็มที่หรือมีอาการดีขึ้นหรือไม่

การบำบัดด้วยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมสำหรับผู้สูงอายุที่เป็นโรควิตกกังวลคืออะไร และเหตุใดจึงอาจมีความสำคัญ

โรควิตกกังวลเป็นปัญหาสุขภาพจิตที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ โรควิตกกังวลมีลักษณะคือความกลัวที่มากเกินไป ความกังวล และความประหม่าในสถานการณ์ปกติหรือในระหว่างกิจกรรมปกติ ผู้ที่เจ็บป่วยจากโรควิตกกังวลจะมีอาการทางกาย เช่น หัวใจเต้นแรง เหงื่อออก ตัวสั่น คลื่นไส้ และหายใจลำบาก ผลลัพธ์คือ ผู้ที่มีอาการวิตกกังวลมักพยายามหลีกเลี่ยงสถานการณ์หรือกิจกรรมที่ทำให้พวกเขาเกิดความกลัวที่มากเกินไปและล้นหลาม โรควิตกกังวลจะรบกวนชีวิตประจำวันและการทำงานตามปกติ

โรควิตกกังวลทั่วไป (generalised anxiety disorder; GAD) หมายถึงความวิตกกังวลที่มากเกินไปและเรื้อรังเกี่ยวกับปัญหาต่างๆ ในแต่ละวัน เช่น การงาน การเงิน ครอบครัว สุขภาพ และกิจกรรมประจำวันอื่นๆ โดยไม่มีเหตุผลพิเศษใดๆ ที่จะต้องกังวล

การบำบัดด้วยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม (CBT) เป็นการบำบัดที่มีประสิทธิผลสำหรับโรควิตกกังวลในผู้ใหญ่ และอาจมีประสิทธิภาพในผู้สูงอายุด้วยเช่นกัน CBT ช่วยให้ผู้คนที่มีความวิตกกังวลได้ โดยค่อยๆ ให้พวกเขาเผชิญกับสถานการณ์ที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดความวิตกกังวล จากนั้นจึงเปลี่ยนรูปแบบความคิดลบ CBT สามารถให้แบบเป็นกลุ่มหรือแบบตัวต่อตัวได้

เราต้องการค้นหาอะไร

เราต้องการทราบว่า CBT ได้ผลดีกว่าวิธีการที่ไม่ให้การรักษาโดยตรง (การจัดการอย่างง่าย) สำหรับผู้สูงอายุ (อายุมากกว่า 55 ปี) ที่มีอาการวิตกกังวลหรือไม่ นอกจากนี้ เรายังอยากทราบว่า CBT ได้ผลดีกว่าการบำบัดทางจิตวิทยาอื่นๆ ในกลุ่มประชากรเดียวกันและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นหรือไม่

เราทำอะไรไปแล้วบ้าง

เราค้นหาการศึกษาที่เปรียบเทียบ:

• CBT เทียบกับการจัดการอย่างง่าย

• CBT เทียบกับการบำบัดทางจิตวิทยาอื่น ๆ

เราสรุปผลและประเมินความเชื่อมั่นในหลักฐานของพวกเรา โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษาและจำนวนของผู้เข้าร่วมในการศึกษา

สรุปผล

เราค้นพบอะไร

เราพบการศึกษา 21 ฉบับ ที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ 1234 ราย (อายุมากกว่า 55 ปี) ที่มีอาการวิตกกังวล การศึกษาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดมีผู้เข้าร่วมในการศึก 180 คนและการศึกษาที่มีขนาดเล็กที่สุดมีผู้เข้าร่วม 9 คน การศึกษาวิจัยได้ดำเนินการใน 7 ประเทศ การศึกษา 10 ฉบับ มุ่งเน้นไปที่ GAD การศึกษาส่วนใหญ่เปรียบเทียบ CBT กับการจัดการอย่างง่าย (ซึ่งคำนิยามคือ การดูแลมาตรฐานโดยไม่ได้รับการรักษาทางจิตวิทยา) มีเพียงสองการศึกษาที่เปรียบเทียบ CBT กับการรักษาทางจิตวิทยาอื่น

ผลลัพธ์หลัก

เราพบว่าเมื่อเปรียบเทียบกับการจัดการอย่างง่าย CBT อาจส่งผลให้อาการวิตกกังวลและอาการซึมเศร้าหลังการรักษาลดลงเล็กน้อยถึงปานกลาง อย่างไรก็ตาม ผลกระทบเหล่านี้อาจไม่ยั่งยื่น และเมื่อผ่านไป 6 เดือน ความแตกต่างระหว่าง CBT กับการจัดการอย่างง่ายอาจมีเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย ไม่มีหลักฐานเพียงพอที่จะระบุได้ว่าผลจาก CBT ช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เต็มที่หรือมีอาการลดลง นอกจากนี้ ยังไม่มีหลักฐานเพียงพอที่จะระบุได้ว่า CBT ได้ผลดีกว่าการบำบัดทางจิตวิทยาอื่นๆ สำหรับผู้สูงอายุที่มีความวิตกกังวลหรือไม่

ข้อจำกัดหลักของหลักฐาน

เรามีความเชื่อมั่นในหลักฐานอย่างจำกัด เนื่องจากการศึกษามีความแตกต่างกันมากด้วยการประเมินความเสี่ยงของการมีอคติที่หลากหลาย และส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุที่มีอาการวิตกกังวลทั่วไป ผู้คนยังทราบว่าการรักษาใดคือการรักษาที่พวกเขาจะได้รับ สิ่งที่รู้ดังกล่าวสามารถส่งผลต่อผลลัพธ์ได้ มีการศึกษาเพียง 2 ฉบับที่ทดสอบ CBT เปรียบเทียบกับการบำบัดทางจิตวิทยาอื่น การศึกษาดังกล่าวไม่ได้ให้หลักฐานเพียงพอที่จะสรุปผลใดๆ ได้

หลักฐานนี้เป็นข้อมูลล่าสุดจนถึงวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2024